34546 skanuj0142 (8)

wysycenia, nie być rozmieszczone w sposób sferycznie symetryczny, lecz ulec częściowemu odepchnięciu ku oddalonym obszarom linii A—X. Tak na przykład w kompleksie okta-edrycznym wykazują one tendencję do przemieszczenia się ku narożom sześcianu, którego środki ścian są zajęte przez ligandy. Ta deformacja jonu centralnego może zmienić przewidywania dotyczące trwałości oparte na niepolaryzowalnych ładunkach punktowych.

W przypadku pierwszego szeregu pierwiastków przejściowych niekompletna jest powłoka 3d (może ona maksymalnie zawierać dziesięć elektronów, po pięć o danej orientacji spinu). Pod działaniem pola oktaedrycznego wywołanego przez ligandy powłoka ta ulega silniejszemu lub słabszemu rozszczepieniu, zależnie od natężenia pola, na dwie podpowłoki d_e i d_y, którym odpowiadają różne energie elektronowe i które mogą zawierać maksymalnie odpowiednio sześć (po trzy o każdym spinie) i cztery (po dwa o każdym spinie) elektrony (rys. 2.15). Energię potrzebną do przeniesienia elektronu z d_e do d_y oznacza się symbolem A. Obsadzenie dwóch wspomnianych podpowłok jest funkcją całkowitej liczby elektronów znajdujących się w powłoce 3d oraz wartości A, która jest miarą natężenia pola krystalicznego. W istocie jest ono uwarunkowane dwoma przeciwstawnymi czynnikami, a mianowicie :

1) uprzywilejowanym zajmowaniem przez elektrony w stanach podstawowych powłok o najmniejszej energii, a więc d_e, nie zaś d_y;

Tablica 2.21

Konfiguracje elektronowe oktaedrycznych kompleksów metali przejściowych

		Pole słabe	Spin całkowity		Pole silne	Spin całkowity
d^1	di dy	t	1/2	di di	t	1/2
d^2	dld?	tt	1	di di	tt	1
d^3	di dy	ttt	3/2	dl dy	ttt	3/2
d‘^4	dl dy	ttt t	2	di di	tttt	1
d^5	dl dy	ttt tt	5/2	di di	fittt	1/2
d^6	dtdly	tttt tt	2	dtdy	tttttt	0
d^1	di dy	ttitt tt	3/2	dSdy^1	tttttt t	1/2
d^8	di di	tttttt tt	1	di di	tttttt tt	1
d^9	di di	tltttt tlt	1/2	di di	tttttt ttt	1/2
d^10	di di	tttitt tttt	0	dl dy	tttttt tttt	0

144