37417 skanuj0018

40 Agresja seksualna

Były także próby nałożenia na kontinuum opisujące stopień zorganizowania cyklu przestępczego, poziomu „sprawności umysłowych” sprawcy. Zdaniem Ronalda Holmesa „brakzorgaiuzawania^eny-przestępstwa świadczy.0 braku zorganizjowania-umysłu-sprawgy” (1989, s. 115). Pogląd ten się jednak niejJOtwierdzą, ponieważ wielu zabójców zarówno upośledzonych umysłowo, a tym bardziej cierpiących na psychozy, celuje wręcz w „organizowaniu” morderstwa. W takich przypadkach znaki szczególne mówiące o~ upośledzeniu czy o psychozie sprawcy uwidocznione zostają w scenie przestępczej, podobnie jak wiele innych jego cech psychicznych.

Warto przytoczyć próby nałożenia na kontinuum morderstwo zorganizowane - niezorganizowane krańcowych cech stosunku do siebie i do innych ludzi, które zaproponował specjalizujący się w tropieniu seryjnych morderców długoletni agent FBI (założyciel Oddziału Nauki o Zachowaniu w tej organizacji) Robert K. Ressler, który napisał kilka ciekawych prac pokazujących jego bogate doświadczenie w tej dziedzinie.

Uważa on mianowicie, że seryjny morderca .miezorganizowaiiy ” jest pefnytnlcbmpleksow odluHkiem, biorącym odwet na społeczeństwie za swe rozliczne krzywdy; Często jest to~człowiek ewidentnie pokrzywdzo-ny przeżToś w sensie fizycznym łub psychicznym. Jest przy tym porywczy i nieobliczalny w swych reakcjach. W historii jego życia nader często miały miejsce ataki niekontrolowanej agresji. Z powodu licznych zahamowań nie umie wykorzystywać swej inteligencji, jest złym uczniem w szkole i mało przedsiębiorczym pracownikiem. Z reguły wzrasta w rodzinach patologicznych, w których występuje alkoholizm, choroby psychiczne i/lub przemoc wewnątrzrodzinna, co prowadzi w rezultacie do rozpadu rodziny. Dlatego też wielu „niezorganizowanych” przestępców wychowywanyćh~byłG~~głownie'~przeg-jedno--z rodziców, najczęściej matkę!

„Zorganizowany”, seryjny morderca, przeciwnie^ jest towarzyski, potrafi być ujmujący w sposobie bycia, w związku z czym łatwo zyskuje zaufanie u ludzi, co bardzo ułatwia mu „omotanie” ofiary, a równocześnie bardzo utrudnia organom ścigania jego ujęcie, jako że na ogół nikt nie podejrzewa go o tak wynaturzone czyny. „Zorganizowany” zabójca jest najczęściej mistrzem w maskowaniu swej nieprzejednanej wrogości wobec określonego typu ludzi, w nader specyficzny sposób powiązanej z nieposkromioną żądzą. Noszące cechy przymusu wewnętrznego pożądanie seksualne stanowi formę makabrycznego, a zarazem starannie wycyzelowanego odwetu_za,poniesione upokorzenia. Wychowywany bywa przez rodziców sprawnie wprawdzie funkcjonujących w swych rolach społecznych, co przejawia się m.in. w stabilności pozycji materialnej, ale rodzice, zwłaszcza ojcowie nie poświęcają przyszłemu „zorganizowanemu*’ mordercy wystarczająco dużo czasu, niezbędnego na korygowanie jego wielu wrogich wobec niektórych osób postaw, dlatego też osobnicy ci wyrastają w przekonaniu, że wszystko im wolno.

Jak widać, powyższa próba rozróżnienia cech „zorganizowanego” i „niezorganizowanego” seryjnego mordercy, aczkolwiek bardzo istotna jako podstawa do nakreślania ich portretów psychologicznych, niewiele wnosi do poznania specyficznych właściwości psychicznych tego typu przestępców. Bardzo wiele osób może przejawiać podobne do opisanych wyżej cechy zachowania, wzrastać w zbliżonym klimacie psychicznym domu rodzicielskiego, a mimo to nie popełniać tak okrutnych przestępstw czy nie popełniać przestępstw w ogóle!

Bardzo przydatny dla uchwvcema.specyfiki serviiiego_zabójstwa na tle seksualnym jest ich podział na dwie grupy, zaproponowany przez Ronalda Holmesa (profesora Uniwersytetu w Louisville, autora licznych prac ośeryjnychmordercach oraz 375 portretów psychologicznych zabójców i gwałcicieli, wykonanych na użytek policji)^ Holmes wyróżnia dwa rodzaje seryjnych zabójców na tle seksualnym, a mianowicie: tych, którzy popełniają morderstwa na tle lubieżnym (lust killer) oraz tych, którzy to robią dla zapewnienia sobie silnych wrażeń {thrill killer).

Ponieważ powyższe rozróżnienie należy do szerszego systemu typologii seryjnych morderstw, opracowanego przez tego autora, warto tę typologię przytoczyć.

Typ nawiedzony (visionary type) - dokonuje morderstw w imieniu i na polecenie „siły wyższej”. Są to przeważnie osobnicy cierpiący na psychozy.

Typ posłanniczy (misyjny) (mission type) — morduje poszczególne ofiary „według obłędnego wprawdzie, ale nie psychotycznego klucza”. Morduje prostytutki, bo te doprowadzają społeczeństwo do rozkładu moralnego, kobiety wyzywająco ubrane, bo ich prowokujący wygląd prowadzi do grzechu itp.

Typ hedonistyczny (hedonistic type) - obejmuje ogólnie trzy pod-typyromawianych lust killer i thrill killer oraz tych, którzy popełniają zabójstwa dla zapewnienia sobie wygody (poprzez pozbywanie się ludzi „niewygodnych”) lub dla zysku, czyli comfort killer.