dach, niewłaściwa ich amortyzacja, nadmierne drgania - zwłaszcza na nierównych odcinkach dróg. Kierowcom samochodów zaleca się odpoczynek i krótki spacer po przejechaniu 100-150 kilometrów. Stojącym w autobusie pasażerom zaleca się wybór optymalnego miejsca uchwytu (tak aby ręka była zawsze lekko ugięta) i takie balansowanie tułowiem na lukach i zakrętach, aby maksymalnie przeciwstawić się sile odśrodkowej. Otwarte szyby w samochodzie, zwłaszcza w czasie upałów, powodują niebezpieczne przeciągi. Ten styl - prawa ręka na kierownicy, a lewy łokieć oparty na drzwiczkach - jest bardzo popularny, zwłaszcza wśród młodzieży. Ale rezultaty są najczęściej takie same - ból karku. To też dolegliwość bardzo dokuczliwa i niekiedy długotrwała.
Należy podkreślić znaczenie stosowania urządzeń przedwwypadkowych, jak pasy i podgłówki.
Współczesne badania dowodzą, że pasażer, stosujący się do tych zaleceń, doznaje mniejszych skutków urazu w razie wypadku.
Do czynników zewnętrznych, oddziałujących szkodliwie na kręgosłup, należy zaliczyć, poza chorobami, niekorzystne wpływy otoczenia, jak: niedostatecznie lub nadmiernie ogrzane pomieszczenia, wilgotność, gwałtowne zmiany temperatury, przeciągi, praca na betonowej lub kamiennej posadzce, niedostosowane ubranie (zbyt obcisłe, hamujące swobodę ruchów, przegrzewające lub źle zabezpieczające przed zimnem). To samo dotyczy obuwia: zbyt wysokie, nieprawidłowo ustawiony obcas, a także przemoczone lub przemarznięte nogi są niejednokrotnie przyczyną bólu krzyża.
Niewłaściwe odżywianie, nadmierna tusza, to wiele kilogramów do dźwigania, a więc zbędne obciążenie kręgosłupa.
Nieracjonalne, zbyt intensywne, niekiedy i wyczynowe uprawianie sportów często stwarza ryzyko nie tylko mikrourazów, ale i trwałych urazów kręgosłupa.
Ruch właściwie dobrany zapobiega bólom kręgosłupa. Ma zdolność oddziaływania na wszystkie narządy naszego organizmu, a zwłaszcza narządy ruchu, w tym - na narząd osiowy. Utrzymuje i poprawia kondycję, mobilizuje, łagodzi napięcia zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Właściwie ukierunkowany może przywrócić utraconą sprawność fizyczną, powstałą z różnych powodów: np. w przypadkach chorób przewlekłych.
76