39013 pdl7

1. Działania mające najczęściej magiczno-praktyczny charakter oraz w pewnym stopniu nawiązujące do reliktów tradycyjnych wierzeń ludowych z czasów przedchrześcijańskich:

—    Na drugą noc po napadzie zmory należy zmienić miejsce spania;

—    Trzeba spalić słomę, na której zmora dusiła człowieka;

—    Człowieka napastowanego przez zmorę należy pilnować w czasie snu,

—    Wystrzegać się spania na jęczmiennej słomie;

—    Gdy zmora przydusi, należy zrzucić ją z siebie i wstać;

—    Należy zasypiać z nogą założoną na nogę;

—    Należy zasypiać z lewą nogą założoną na prawą;

—    Należy zasypiać, mając w prawej ręce palec założony na palec;

—    Wystrzegać się spania na wznak;

—    Należy zasypiać, leżąc na brzuchu;

—    Zasypiając, należy poruszać dużym palcem u nogi;

—    Gdy usłyszy się zbliżenie zmory, należy podnieść się i chwilę posiedzieć;

—    Należy zasypiać na prawym boku;

—    Należy kłaść do łóżka siekierę albo inny przedmiot żelazny;

—    Należy kłaść się spać, mając pod ręką kij, aby bronić się przed zmorą;

—    Postawić koło łóżka nóż na sztorc;

—    Zasypiać, trzymając na piersiach szczotkę włosem do góry;

—    Należy zasypiać, trzymając chleb w ustach;

—    Następnego dnia po napaści zmory należy udać się do znachora po radę;

—    Na drugą noc po napaści zmory nie należy kłaść się spać.

2. Działania o charakterze magiczno-dewocyjnym, na których wyraźnie dostrzec można wpływ tradycji chrześcijańskiej (symbolika, modlitwa):

—    Należy pokropić mieszkanie wodą święconą, a kredą święconą nakreślić trzy krzyżyki koło klamki u drzwi;

—    Nakreślić kredą święconą krzyż na drzwiach;

—    Gdy napastuje zmora, należy modlić się;

—    Kiedy zmora się zbliża, należy przeżegnać się;

—    Należy zasypiać, mając na piersiach obrazek św. Benedykta;

—    Trzeba każdego wieczora odmawiać pacierz;

—    Należy okadzić miejsce spania zielem święconym;

—    Kładąc się spać, należy mieć przy sobie wodę święconą;

—    Należy odbyć bierzmowanie.

Obydwa kręgi działań, w praktyce codziennego życia ludu, ulegają wzajemnej infiltracji, co dziś jeszcze można podpatrzeć i zarejestrować. Potwierdza to fakt, iż wielu informatorów w swoich wypowiedziach wskazywało równocześnie na działania z obu tych kręgów jako na pewne i niezawodne sposoby obrony przed zmorą. Wspomnieć tu jeszcze należy o występowaniu poglądu negującego celowość podejmowania jakichkolwiek działań obronnych

i tn