Sprężarki są to maszyny robocze służące do sprężania i przetłaczania powietrza, gazów i pary, od niższego ciśnienia u wlotu pss (ciśnienia ssania) do wyższego ciśnienia u wylotu pt (ciśnienia tłoczenia), w których spręż a przekracza liczbę 2.
Sprężarki, ze względu na zasadę pracy, dzieli się na:
— tłokowe — o posuwisto—zwrotnym ruchu organu roboczego (tłoka),
— rotacyjne — o obrotowym ruchu organu roboczego (wirnika łopatkowego lub śrubowego),
— przepływowe — bez zespołów odcinających w czasie pracy stronę ssawną od strony wylotowej, w których czynnik przepływa i jest sprężany w sposób ciągły.
W praktyce przyjęło się nazywać sprężarki tłokowe i rotacyjne wyporowymi, a przepływowe — wirowymi.
W sprężarkach wyporowych (tłokowych i rotacyjnych) ssanie, sprężanie i wytłaczanie (wypieranie) gazu odbywa się wskutek zwiększania i zmniejszania objętości przestrzeni roboczej, w której znajduje się gaz, przez poruszający się organ roboczy (tłok, łopatki, bruzdy wirników śrubowych itp.). Proces sprężania odbywa się tam pulsacyjnie, a ciśnienie wzrasta na skutek zmniejszania objętości gazu, w której znajduje się stała liczba cząsteczek (pomijając wszelkie przepływy uboczne występujące nieraz w czasie pracy sprężarek).
Sprężarki rotacyjne, w zależności od rodzaju organu roboczego, dzieli się na łopatkowe i śrubowe.
W sprężarkach przepływowych (wirowych) proces sprężania odbywa się w sposób ciągły. Sprężanie gazu następuje na skutek:
— oddziaływania na gaz sił dynamicznych wywołanych obrotem odpowiednio ukształtowanego wieńca łopatkowego,
— wykorzystania sił bezwładności strumienia gazu.
Sprężarki przepływowe, ze względu na główny kierunek przepływu spręża-nego czynnika, dzieli się na: promieniowe, diagonalne i osiowe (por. rozdz. 2.3.1 Pompy krętne).
193