1. WprowiMtorate. '/jraóy aareirBictwa związków chemknycfa
Ca2ł kation wapnia(II)
S2' siarczek (anion siarczkowy)
Wskaźnik prawy dolny określa liczbę atomów danego pierwiastka w cząsteczce. W nazwie cząsteczki zaleca się stosowanie greckich (łacińskich) przedrostków liczebnikowych (tab. 2). W pisowni nazwy cząsteczki przedrostki liczebnikowe łączy się bezpośrednio z nazwą pierwiastka. Komisja ds. Nomenklatury PTChem dopuszcza również niektóre nazwy zwyczajowe, np.:
Symbol |
Nazwa systematyczna |
Nazwa zwyczajowa |
H fib Cli Ni |
monowodór di wodór dichlor di azot |
wodór atomowy wodór chlor azot |
Tabela 2
Nazwy przedrostków liczebnikowych
Nazwa | ||
grecka (łacińska) |
Polska | |
1/2 |
hemi |
Pół |
1 |
mono — |
Jedno |
3/2 |
seskwi |
Półtora |
2 |
di |
Dwu |
3 |
tri |
Trój |
4 |
tetra |
Cztero |
5 |
penta |
Pięcio |
6 |
beksa |
Sześcio “ * ”•’ |
7 |
hepta |
Siedmio |
8 |
okta |
Ośmio |
9 |
ennea (nona) |
Dziewięcio |
10 |
deka |
Dziesięć io |
11 |
hendeka(undeka) |
Jedenasto |
12 |
dodeka |
Dwunasto |
liczba duża i nieokreślona |
P<^ |
wielo |
Nazwy odmian al«tropowych pierwiastków oparte są na przedrostkach liczebnikowych oraz przedrostkach strukturalnych (tab. 2 i 3). Przedrostki strukturalne pisane są kursywą i oddzielone od reszty nazwy za pomocą łączników. Na przykład:
Symbol |
Nazwa systematyczna |
Nazwa zwyczajowa |
0 |
monotlen |
tlen atomowy |
Os |
ditlen (dwutlen) |
tlen |
03 |
tritlen (trójtlen) |
ozon |
P4 |
tetraedromtrafosfor |
fosfor biały (fosfor żółty) |
S, |
ctyWo-oktasiarka (oktasiarka) |
siarka X. |
s0 |
tote/Kł-polisiarka (polisiarka) |
siarka p. |
Tabela 3
Nazwy przedrostków strukturalnych
Nazwa |
Odmiana |
tetraedro |
cztery atomy związane w tetraedr |
kwadro |
cztery atomy związane w czworokąt (np. w kwadrat) |
heksaedro |
osiem atomów związanych w heksaedr (np. sześcian) |
dodekaddro |
osiem atomów związanych w dwunastościan 0 trójkątnych ścianach |
oktaedro |
sześć atomów związanych w oktaedr |
ikosaedro |
dwanaście atomów związanych w dwudziestościan trygonalny |
cyklo |
struktura pierścieniowa |
katena |
struktura łańcuchowa |
Zgodnie z zaleceniami Komisji Nomenklatury IUPAC:
a) Pierwiastki należy klasyfikować jako metale, półmetale i niemetale. Nie należy stosować nazwy metaloid.
b) Należy stosować długą formę układu okresowego, z numeracją grup od 1 do 18. Grupy główne mają numery: 1, 2, 13, 14, 15, 16, 17 i 18. Nazwy poszczególnych grup i ich skład zestawiono w tab. 4.