46230200140170052895!34878191 n

142    | Rozdział 6

2.    Nowotwory złośliwe. Wywierają działanie immunosupresyjne szczególnie wtedy, gdy dotyczą tkanek limfatycznych. Chłoń i ak i (np. choroba Hodgkina. czyli ziarnica złośliwa) mogą w sposób bezpośredni zaburzać funkcję normalnych limfocytów lub mogą „wypychać” prawidłowe limfocyty ze szpiku kostnego i obwodowych tkanek limfatycznych.

3.    Zakażenia

a.    Odra i pewne inne choroby wirusowe prowadzą do przejściowego osłabienia odpowiedzi komórkowej.

b.    Zakażenia wirusowe mogą także mieć ujemny wpływ na funkcje makrofagów (tab. 6-1). Wiele wirusów patogennych dla człowieka wywiera hamujący (destrukcyjny) wpływ na komórki układu odpornościowego (tab. 6-2).

c.    Zakażenie wirusem HIV prowadzi do wystąpienia głębokiej immunosupresji. Wirus HIV atakuje przede wszystkim subpopulację komórek T określanych fenotypowo jako CD₄ i prowadzi do wystąpienia u pacjentów ciężkich zakażeń drobnoustrojami oportunistycznymi, takimi jak Candida albicans czy Pneumocystis carinii. Powszechne jest również ujawnienie się utajonych zakażeń wirusowych (np. wirusem cytomegałii [CMV], Herpes toster [wirusem wywołującym półpaśca)) czy też pewnych rodzajów nowotworów, szczególnie mięsaka Kaposiego.

d.    Specyficzny rodzaj anergii obserwowany jest w przebiegu trądu lepromatycznego i krańcowych stadiów gruźlicy. W schorzeniach tych reakcja nadwrażliwości typu późnego jest osłabiona, co związane jest z nadmierną ilością antygenu.

4. Niedożywienie. Odpowiednie żywienie jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego.

a.    Największą wrażliwość na niedostateczne odżywianie wykazuje odporność komor kowa. lecz również na skutek niedożywienia występują zaburzenia odporności humoralnej. układu dopełniacza i czynności fagocytamej.

b.    Niedobory żywieniowe, wywierające hamujący wpływ na funkcję układu immunologicznego. związane są:

(1)    z niedoborem białka.

(2)    niedoborami witamin, szczególnie tych, które biorą udział w syntezie DNA i białka (tj. witaminy A, B*, B,_:. kwasu foliowego).

(3)    niedoborami składników mineralnych, szczególnie cynku i żelaza, które mogą prowadzić do zmniejszenia funkcji komórek T i aktywności bakteriobójczej fagocytów.

TABELA 6-1. Zmienione pod wpływem wirusów funkcje makrofagow, wywołujące upośledzenie czynności układu immunologicznego

Fagocytoza (np. bakterii, kompleksów immunologicznych)

Zahamowanie wzrostu bakterii Aktywność bakteriobójcza

Wychwyt, tworzenie fizycznych połączeń z limfocytami i przetwarzanie antygenów Degradacja antygenów i cząsteczek Prezentacja antygenu różnym populacjom limfocytów Sekrecja immunoregulacyjnych molekuł (np. interleukiny 1 i interferonu a)

Sekrecja mediatorów procesu zapalnego (np. prostaglandyn)

Aktywność cytobójcza

Aktywność supresyjna    __J

__    J