Ryc. 3.22. Polewanie kończyny górnej z barkiem (wg Kneippa)
Metoda Kneippa
Sebastian Kneipp (1821-1897), ksiądz katolicki, stworzył system leczniczo-higie-niczny, który w znacznym stopniu opierał się na stosowaniu zimnej wody, obok ziół, diety i gimnastyki. Zapożyczył wiele z systemów Hahnów i Priessnitza oraz twórczo je rozwinął. Kneipp precyzyjnie i autorytatywnie opisał zabiegi i wskazania do ich stosowania. Były to okłady, kąpiele, polewania, obmywania, „opaski", „pary" i picie wody. Zimne zabiegi (kąpiele, polewania i omywania) były krótkie, trwały od 1 do 3 min. Dawkował je stopniowo i łagodnie, dlatego zaczynał kuracje od zabiegów chłodnych i krótkich, powoli dochodząc do jak najzimniejszych. Czasem do wody dodawał śniegu.
jego zdaniem okłady powinny doprowadzać, po wysuszeniu ich, do rozgrzania tkanek. Zabiegi trwały od 45 do 120 minut. „Pary" - to zabiegi wykonywane nad wrzątkiem, często kończone zabiegiem oziębiającym. Kneipp uważał, że zabiegi nie powinny być ani przykre, ani bardzo intensywne. Uznawał za szkodliwe rosyjskie łaźnie parowe, jako zbyt obciążające organizm.
Zalecał hartowanie zimnem. Znane jest jego zalecenie chodzenia boso po rosie lub w strumieniu. Jak najbliżej natury - to jedno z głównych haseł Kneippa. Był społecznikiem w najlepszym tego słowa znaczeniu. W zaleceniach był autorytatywny i bardzo sugestywny. Sądził, że organizm człowieka ma potencjalnie wszelkie możliwości dla odzyskania i utrzymania zdrowia, tylko trzeba mu pomóc, a nie przeszkadzać.
Kneipp działał w Woersihofen, założył tam uzdrowisko, które cieszy się sławą do dziś, gdzie stosuje się nadal jego metody leczenia. Wiele uzdrowisk stosuje jego system leczenia. Powstało także Lekarskie Towarzystwo Kneippowskie. Warto wiedzieć, że to właśnie Kneipp wynalazł kawę zbożową dla przeciwstawienia się zwyczajowi picia kawy prawdziwej, lego teoretyczne tłumaczenia mechanizmów leczniczych są niezgodne z wiedzą medyczną. Natomiast niektóre zalecenia praktyczne zostały potwierdzone przez naukę, a inne odżywają w nowych teoriach, np. ekologicznych lub salutogennych. Ryciny 3.22 i 3.23 przedstawiają przykłady zabiegów kneip-powskich stosowanych do dzisiaj.
161