52552 skanuj0046 (58)

11. Ochrona przyrody i jej zasobów na obszarach użytkowanych gospodarczo

664

Ograniczenia rozwoju turystyki na obszarach chronionych

Dokument zwraca m.in. uwagę na potrzebę zdecydowanego ustanowienia równowagi między aspiracjami lokalnych społeczności, interesami przemysłu turystycznego oraz potrzebami ochrony, a co ważniejsze podkreśla, że „pierwszeństwo zawsze muszą mieć cele ochrony, o ile nie można ich pogodzić z interesami turystyki”. Ponadto zaleca rozwiązania, w myśl których dochody z turystyki winny służyć rozwijaniu metod ochrony i zarządzania obszarem chronionym oraz „podnoszeniu satysfakcji lokalnej społeczności”.

W rozwoju zrównoważonej turystyki zasadą winno być, zgodnie z wytycznymi Rekomendacji, włączenie obszarów chronionych do spójnej strategii rozwoju turystyki przez organy odpowiedzialne za planowanie regionalne i planowanie przestrzenne. Obszary chronione nie mogą bowiem spełnić wszystkich społecznych oczekiwań, dlatego powinno się opracować strategię najpełniejszego wykorzystania wszystkich przyrodniczych i kulturowych zasobów regionu oraz wprowadzenia procedur oceny wpływu na środowisko do wszystkich projektów i programów rozwoju turystyki. Baza noclegowa i inne elementy infrastruktury turystycznej powinny być sytuowane w miarę możliwości w otoczeniu obszaru chronionego, którego potencjał i turystyczna atrakcyjność powinny być odpowiednio wypromowane, a ich wpływ na obszar chroniony powinien być monitorowany.

Odrębny załącznik do Rekomendacji zawiera wytyczne skierowane do odpowiedzialnych za obszary chronione, zgodnie z którymi m.in.:

■    każdy obszar chroniony powinien posiadać zbiór przepisów stanowiących, czy i do jakiego stopnia poszczególne formy aktywności turystycznej mogą być na nim realizowane czy też powinny być w ogóle zakazane, a także określających turystyczną pojemność danego obszaru i gwarantujących zachowanie się turystów w sposób nie powodujący zniszczeń w przyrodzie;

■    turystyczna aktywność powinna być rozłożona w czasie i przestrzeni, stosownie do pojemności danego obszaru, co można osiągnąć przez: 1) podział obszaru na strefy zróżnicowane pod względem bogactwa siedlisk oraz ich odporności i wrażliwości na poszczególne rodzaje presji turystycznej, 2) kana-lizowanie ruchu turystycznego za pomocą precyzyjnie oznakowanych szlaków lub organizacji wycieczek z przewodnikiem oraz 3) ograniczanie liczby odwiedzających za pomocą wszelkich niezbędnych środków, włącznie z ograniczeniem dni i godzin udostępniania, stosownie do turystycznej pojemności obszaru;

■    powinna być opracowana i wdrożona strategia informacji, objaśniania i komunikacji z turystami, a jej celem winny być: 1) rozwijanie świadomości walorów dziedzictwa przyrody i kultury danego obszaru chronionego oraz potrzeby ochrony tego dziedzictwa, 2) pomoc w zaakceptowaniu ograniczeń niezbędnych dla ochrony obszaru oraz 3) objaśnianie trudnej roli zarządców obszaru, którzy z jednej strony muszą przyjmować turystów, a z drugiej dbać o zachowanie jego walorów przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych;