52813 skanuj0064

120 3. Modeśe pomieru pdfgf peAefw

M potencjał militarny i mili lun capabllliy)',

S - slrategia państwa {strategiepurjtute):

W wola realizacji strategii państw a (will to /humk natkmal stralegy).

Mmiii potencjału gtnpodaiczcgu i ti m| produkt krajowy brutto (PKIł). obn>

«> nandlu zagranicznego (eksport i import J oraz PKB per capifa. W celu nadania wagi poddaje się ocenie możliwości produkcji energii (w tym paliw), żywnośdl oraz pozyskiwania ważnych minerałów tpo/u paliw ami). Miarą potencjału mili* lamcgo (.i/) są zdolności sił konwencjonalnych i jądrowych. Strategię (5) i wolę tIfj oceniają eksperci¹*.

Wszystkie powyższe wielkości pizelic/u się na punkty, przy czym przyjęto poziomy maksymalne: za ludność * 100 pkl, za terytorium - 100 pkt.. za poten* cjał ekonomiczny 200 pkL. za potencjał militarny - 100 pkt. Oznacza to. że .twarde" elementy można uzyskać maksymalnie 500 pkt. Punkty przyz.nawai '4 w zasadzie zależnie od tego. do jakiej grupy obejmującej kraje o zbliżony* h wartościach należy dane państwo, ale podlega to ocenie. Czynniki Si ff* maksy* matnie osiągają wartość 1,0 każdy i uslalanc są metodą ekspercką.

tablica 0.5. Potęga posUiegaita państw (dana t tai 1990-1991)

Lp.	Kmii	{C+B4M}-	{S* W>«	Pt
1	USA	500	0,5-0,5 (B-	550
2	JaptMtM	>U>	0.6 • 0.811.4) -	434
j	Niemej	260	0.6 -0.80.4)-	364
4	Rułja	410	0.5 *0.3 (0.8) ■	328
<	Kanada.	250	OJ* 0.511.0)-	250
s	Chin)	J0U	0.4 - U.4(0.S>	240
	W. Bi)i miii	240	OJ-0.50,01-	240
S	Fitucja	240	UJ • OJ < 1.0)*	240
V	Wioch)	*20	0.5 - 0.50.0)-	220
19	Br*/) tu	240	IłJ -0JtÓL9»*	216
II	Tę»a»	1X1	0.7-0>O.5|-	195
12	Koma Pm	150	l»,(n 0,60,2)-	180
II	Indonezja	175	OJ - OJ (1.0)-	17$
14	Au wala	ł?5	OJ-OJO.0J-	175
1$	Indie	210	0.4 • 0,3 (0,7) *	147
Jo	Polsku	65	0, J - OJ to.lł) -	52

Zithliu H S. Cliac. IK *■<«»«« vf .i> w <vw>. m t>i.» 10'-109. k*. » «u<um - •«>(».. •***• a*HNiiiMa> 7J puso* lotuanc o$Ąm i*A (Mil

lublica 5.5 obrazuje praktyczne zaslosowmuc wzoru K S. CJine u. Najw ięccj nudności sprawia ocena czynników S i W. tj. narodowej strategii i woli realizacji zamierzonej przez dane państwo polity ki. Sam autor nie obstaje zbyt twardo przy tych propozycjach ani me wyklucza innego uszeregowania państw.

“Zafc umte./wuM. Amony wi_Wy fcjmaańhpnwkii »■ ■tet —w pnę 9. S. (law. WWW    ńwA mś US Porriro Polky tor Ikr /•*»• ll*<«tl)la 1090

Występujące rozbieżności w ocenie poszczególnych autorów zależą przede wszystkim od tego. do jakiej grupy zaliczą oni dane państwo, jak również od su hurktywnej oceny badającego.

5.5. Podejście RAND Coipoiatfofi

Jedno z nowszych opracowań RAND C orporation, cenionej instytucji amerykańskiej w'dziedzinie studiów strategicznych, poświęcone jest pomiarowi potęgi państw w erze postprzemysłowej (informacyjnej)¹*. Chociaż jest to podejście analityczne, ma jednocześnie ambicje proponowania pewnych miar o charakterze bardziej całościowym. Rapon skierowany jest przede wszystkim do pracowników wywiadu. Ma w spierać ich wysiłki przy planowaniu długookresowym i prognozowaniu globalnym. Podstawowym założeniem raportu jest pogląd. że tradycyjne umocowania potęgi państwa uległy fundamentalnej zmianie Samo ujęcie potęgi wydaje się wszak zupełnie tradycyjne. Otóż według raportu ..potęgę państwa można po prostu zdefiniować jako jego /dolotiść do osiągania strategicznych celów poprzez zamierzone działanie"¹⁶.

Według autorów studium nadejście społeczeństwa |h*.iindustrialnego wzmo glo nieufność do tradycyjnych miar potęgi państw, dlatego trzeba je ponowni# ocenić. Większy nacisk trzeba położyć nu zdolności innowacyjne, naturę instytucji społecznych oraz bazę tworzenia wiedzy. Chodzi o wszystko to. co służy budowie skutecznej potęgi militarnej, czynnika, który w stosunkach międ/yna rodowych ciągle ma znaczenie fundamentalne. Siało się jasne, że nowe technologie. zwłaszcza informacyjne, spowodowały ogromne zmiany w tradycyjnych podstaw ach potęgi. Z punktu w idzenia jej szacowania irzy okoliczności uczyniły ponowną ocenę szczególnie pilną '’.

Pierwszą była rosnąca trudność z bieżącymi miaiaiiii agicgdtowymi. używanymi w pracach wywiadu i do pewnego stopnia przez społeczność akademicką Miary te skupiały się na zmiennych dyskretnych, takich jak liczba ludności, produkt narodowy brono, wielkość sił zbrojnych, rozmiary terytorium, dostęp do zasobów, roczna produkcja zboża i stali. Czynniki tc. razem wzięte, dają jakieś wyobrażenie o ogólnej poiędze państwa, ale pomijają kluczowe szczegóły, co prowadzi do błędny ch w niosków .

Dragą okolicznością było rosnące przekonanie, że natura działań wojennych juko takich może zmienić się w zasadniczy sposób. Przy tym nie chodziło tylko o i/.w. rewolucję w sprawach wojskowych. Są uzasadnione przesłanki do myślenia o konfliktach niepaństwowych czy przemocy w państwach często nic/gła* srających zapotrzebowaniu na konwencjonalne działania wojskowe; tu tradycyjne miary nie wystarczają.

" Zob. A J. Tellu. J i vn ł^jiu. 2*.    * v«iIii«m ifcuiuriag NoHoml

Power..., dr. cyt.

¹⁴ Tamże, i 44.

" Por. lama*, a. 54