Proszki gaśnicze są homogenicznymi mieszaninami chemikaliów przydatnych do zwalczania pożaru. Ich głównymi składnikami są:
- wodorowęglan potasu lub sodu,
- siarczan potasu,
- chlorek potasu lub sodu,
- fosforan lub siarczan amonu.
Ponieważ proszek gaśniczy w normalnych warunkach nadaje się do użytku od - 20°C do + 60°C, jest on stosowany zarówno do ochrony budynków, jak i pomieszczeń zamkniętych oraz przemysłowych obiektów wolno stojących.
Proszek gaśniczy nadaje się do gaszenia pożarów np. następujących materiałów lub urządzeń:
- Klasa pożarowa A
Palne materiały stałe, jak drewno, papier i tekstylia, z zastrzeżeniem zastosowania odpowiedniego dla nich proszku gaśniczego.
- Klasa pożarowa B
Palne ciecze i inne materiały, które w razie pożaru zachowują się jak ciecze palne.
- Klasa pożarowa C Gazy palne.
- Klasa pożarowa D
Palne metale, jak aluminium, magnez i ich stopy; do klasy D mogą być stosowane tylko specjalne proszki gaśnicze. Przykłady obiektów przemysłowych, w których często są stosowane stacjonarne urządzenia proszkowe: instalacje chemiczne i aparatura do procesów technologicznych, składy oleju, zbiorniki zagłębione w grunt, stacje dystrybucji płynów, kompresorownie, przepompownie, stacje przesyłowe oleju i gazu.
Urządzenia gaśnicze proszkowe
Proszku gaśniczego nie stosować do gaszenia pożarów przykładowo podanych obiektów:
- urządzeń, maszyn i obiektów wrażliwych na pyt, elektrycznych urządzeń niskiego napięcia (np. urządzeń telekomunikacyjnych, przetwarzania informacji, pomiarowych i regulacyjnych, szaf rozdzielczych ze stycznikami i przekaźnikami itd.),
- stref albo obiektów, w których może stwarzać zagrożenie skład chemiczny środka gaśniczego (niebezpieczeństwo wywiązania się reakcji chemicznej).
Halon jest to zhalogenizowany węglowodór - z reguły bromo-trójfluorometan. Działanie gaśnicze Halonu 1301 polega na powstrzymywaniu reakcji między materiałem palnym a tlenem. Urządzenia halonowe mogą być stosowane tylko w strefach gaszenia od - 20°C do +450°C. W strefie gaszenia nie mogą znajdować się żadne przedmioty, których temperatura ze względów eksploatacyjnych przekracza 450°C.
Halon 1301 nadaje się np. do gaszenia:
- cieczy i innych materiałów, które w razie pożaru zachowują się jak ciecze palne,
- gazów, jeśli po ugaszeniu pożaru nie dopuści się do powstania zapalnej mieszaniny gazu z powietrzem,
- urządzeń elektrycznych i elektronicznych.
Przykłady możliwych zastosowań:
- wytwórnie lakierów, lakiernie natryskowe, wytwórnie powłok proszkowych,
- kąpiele olejowe,
- pomieszczenia eksploatacyjne urządzeń elektrycznych,
- pomieszczenia elektronicznego przetwarzania danych i archiwa nośników danych.
Nie można wykluczyć ewentualności skażenia środowiska.
Piana gaśnicza jest wytwarzana przez spienienie mieszaniny wody i środka pianotwórczego z powietrzem. Środki pianotwórcze wg DIN 14272, cz. 1 (obecnie w projekcie) składają się z wodo-rozpuszczalnych produktów syntezy białek i mogą dodatkowo zawierać czynne składniki fluoryzowane. Uniwersalne środki pianotwórcze służą do wytwarzania piany ciężkiej, średniej i lekkiej. Środki proteinowe i fluoroproteinowe służą tylko do wytwarzania piany ciężkiej. Piana gaśnicza dzieli się na następujące rodzaje:
piana ciężka (liczba spienienia S < 20), piana średnia (liczba spienienia S = 20-200), piana lekka (liczba spienienia S = 200-1000).
Liczba spienienia S: wyraża stosunek objętości piany do objętości mieszaniny wody i środka pianotwórczego.
Wymagany czas podawania piany: Wymagany czas podawania piany t (min) stanowi współczynnik służący do obliczania zapotrzebowania na pianę (m3/min) dla urządzeń gaśniczych na pianę lekką.
Urządzenia gaśnicze pianowe
Urządzenia gaśnicze pianowe są stosowane do gaszenia pożarów klas pożarowych A i B (kl. wg DIN EN 2) w budynkach, pomieszczeniach i na wolnej przestrzeni. Mogą służyć także do profilaktycznego zabezpieczenia powierzchni cieczy, np. alkoholu, estrów, ketonów.
Istotnymi parametrami urządzenia są: zapotrzebowanie na wodę i środek pianotwórczy oraz minimalny czas działania. Urządzenie gaśnicze pianowe należy tak zaprojektować, aby w razie pożaru strefę chronioną wypełniła dostateczna ilość piany gaśniczej albo aby została stworzona skuteczna ochrona powierzchni chronionego płynu.
Należy uniemożliwić rozlanie się palnych cieczy poza strefę chronioną (np. przez podwyższenie progów).
W przypadku urządzeń gaśniczych na pianę ciężką i średnią zapewnić możliwość skutecznego pokrycia pianą całej chronionej powierzchni, przy czym uwzględnić zasięg płynięcia i wyrzutu, ew. przeszkody, odległość i rodzaj obiektu. W przypadku urządzeń gaśniczych na pianę lekką zapewnić możliwość skutecznego wypełnienia pianą budynku lub pomieszczenia. Jeśli jedno urządzenie gaśnicze na pianę średnią lub ciężką chroni kilka oddzielonych od siebie obiektów, to o zapotrzebowaniu na wodę decyduje największy obiekt pojedynczy. Zasilanie wodą musi wystarczać na co najmniej 120 min gaszenia pianą ciężką i 60 min gaszenia pianą średnią.
Materiały palne |
Wymagany czas podawania piany t Min liczba spienienia S = 200-1000 |
Klasa pożarowa A*: Materiały o małej gęstości, np. guma piankowa, pianki, włókna papierowe, papier krepowy |
4 |
Materiały o dużej gęstości, np. bele papieru, papier twardy nie owiązany, materiały oklejane papierem |
5 |
Opony samochodowe, materiały sypkie |
6 |
Materiały składowane w kartonach, opakowania, pojemniki z tworzywa szt. |
6 |
Klasa pożarowa 3*: Ciecze o temp. zapłonu poniżej 55°C** |
3 |
Ciecze o temp. zapłonu powyżej 55°C** |
4 |
* Klasy pożarowe wg DIN EN 2. ** W tablicy nie uwzględniono cieczy hydrofiłowych. |
i; Wymagany czas podawania lekkiej piany gaśniczej
537