54723 S5005166

ŁAT£NSK£ HUTNICKfi DlLNY

Shodou Siastnfch okolnosti były v ćecbich objevcny nejen hutnickć pccc, n^brź i cełć komplezy takovćlio rizu, lejc mdlenie vyloiit jedinć jako femeslnickd pracoviitĆ, v nichi sc żel ero vyriMlo pro Siril, byd bliżc neurćitelnć okoli. Vćtiinou je mńżemc datovat do pozdniho łatćnskćho obdobi. PfisluSnd sidliSti k tćmto dilnim vćt§inou ne-zname, i kdyż je miłicme podle nćkterych pfiznaku pfedpoklddat v tćsnć blfzkosti.

Latćnskć źelezdfske hutć v Ch^ni, okr. Praha-zdpad. V tficitych letech doiło na katastru obce Ch^nĆ nedaleko UnhoStć k nćkolika objcvóm, kterć poskytly dółcźity materia! k otdzce poznini a hodnoceni żclczafskć vyroby v dobo latenske. Pomćrnć dobfe dokumentovane vykopy umoióuji vyuiiti tćclito nalezu k poznani konst rukćnicb podrobnosti. Novej§i vyzkumy na nćkolika jinych naleziitich pak pfinesły vhodn^ srov-nivad materiii, także mftźeme nćkterć z peci na latenskem sidliSti v Chyni oznaćit jako priklady urciteho typu.

Chynć I. Pri opravdch hospodifsk^ch budov na statku V. Prochdzky v Chyni £p. 24 v r. 1935 sc naraziło na latenske objekty, o jcjichż zdchranu a dokumentaci se postarał A. Knot ze SAC.⁶³ Sio o tri kulturni jdmy a jeden kostrovy hrob.

Jama I dosabovala hloubkySocma v prCtmćru merila 75 cm. V tmave vyplni byl nalezen stfep (AU c. pf. 65/35). Objekt sloużil pńvodne asi jako zasobnice.

Jima 2 była zcela odliśneho charakteru. Mćla ovalny pudorys (cca 150 X 200 cm, hł. = 40-50 cm) a predstavovala pozfistatek hutnickć dilny (tąb. I). K jihovychodnI jeji stene była pnstavćna /. źeUzdfskd pec. Była to jilova sachta pod oby komolćho kużele o sile sten 4-6 cm, ktere prozrazovaly svym ćervenym vypiłenim ućinek silneho żaru. Vnitnu prfuner kychty byl asi 18-20 cm, svćtlost sachtoveho pros tor u była o nćco vetsi.

V    urovni dna jamy byl prorażen do cela pece formov^ otvor ovdlneho tvaru (rozmery: 25,5 X 20 cm). Nistćj pece była zahloubena pod uroveń dna jamy. V sachte ztuhla struska a zfistaly zbytky drevouhelneho paliva a snad byl nalezen i nejaky stfep (AT? ć. pf. 66/35 — n erevidova tclne).

V protilehlćm (severozapadnim) konci jamy była postavena 2. źelezdłskd pec, pone-kud hure zachovana. Konstrukci se celkem nijak neliśila od prvnl, opirala se zadni stćnou rovnćż o stenu jamy, była vsak mensi. Forma merila 27 cm na śifku a 16 cm na vyśku.

V    nistćji leżela vrstva ćernych uhliku i celach kousku dfeveneho uhli. Zasyp jimy jako

celku tvorila tmava hlina, z niż były vybrany zlomky keramiky, kosti zvifat a żelezna struska. Na jihov^chodni stranć vcdle pece 1 leżel cely blok źelezne strusky, ktery pfed-stavoval odpadovou struskovou hromadu, odstranenou z pros tor u ped.    _s

Jima 3 była ćtvercova (110 X110 cm) jeji steny były vypileny aż do hloubky 11 cm. Ve vyplni były nalezeny stfepy (AU ć. pf. 67/35).

Kostrovy hrob, kterf byl vybran v blizkosti popsanych objektu, dosahoyal hloubky

** Nilaovi zpriva » dokumentnej jest ulotcna v archivu AO v Prazc, ćj. si 14/35.

IIO ai 2 ni a jeho pfidavky^M se składały z vAzovitć latćnskć nadoby s ovale-ofm okrajem, ćlcnćnym a odsazenym konickym lirdlem, z bliny obtAćenć na kruhu, dale ze dvou bronzov^ch naramku s hlcmyżdbvit£ tvArnćnymi polokoulcmi, z jednoho prostiiho bronzovćho naramku s vyvalky a z jednoho ćernćho lupkovćho naramku. Kromć nćkolika bronzov^ch drobnosti (zAvĆsky nebo kovaniĆka) charakterisuje hrob bronzovA spona stfcdol atćnskćho systćmu. Nejasnć jsou uloźni pomćry hmcovite nAdoby s ovalenym okrajem, ktera nejspiśc k hrob u nepatrila, nybrż była sou-ćis ti inventare jam. Zda se, że hrob nesouvisi ćasovć s funkci tavimy, n^brż ieje starfi.

JAma 2 je pnkladem remeslne metalurgicke dilny s dvćma redukć-nimi jednotkami. Je tćżkć rozhod-nout, zda to była nćjaka polozem-nice, ale jakkoliv se zprava nez minuje

0    kulovych jamkach v jamę nebo kołem jejiho okraje, nemużeme lehky prestreśek vyloućit, ba musime jej pfedpokladat s ohledem na małe roz-mery jamy a na neruśeny provoz dilny

Okr. ss. Chynć II. okr. Ptaha-zipad, dli na druhi. Nahore: pAdorys IL hutć, dole: atuaćni pianek i dvfma hutfmi n u-Uoubenou chatou (podle R. Turka). - AU. ss. Ch^ać II., Bez. Prag-West. Zweite Vcrhuttungsanlage. Oben: GrundriB der II. Hatte, unten: Lageplan mit den bciden Schmelzen und dcm Grubenhaus (nach R. Turek).

1    v dobę zhorseneho poćasL Obe pece jsou sachtoveho typu se zahłoubenou nistćji. Opreni o stenu jamy jim za-rućovalo vćtsi pevnost a umożńovalo prąci v jamę, kde nebylo mis ta nazbyt.

Celkove usporadani objektu nasvćd-ćuje tomu, że pece neslouźily jednorA-zovćmu poużiti, nybrż że di Ina praco-vala urćitou dobu. O systćmu pHvodu

vzduchu se lze vvjadrit s vełkou pravdepodobnosti. V jamć były nalezeny vełkć zlomky dvou ovalnych dyznovych cihel s otvory, także mużeme duvodnć predpokładat, że do nich były zasazovAny mechy a vzduch se vhanel do ped uinele (okr. 41). S vyuźit-

“ Nilesy jsou deponoviny v NU, t, inv. 51717-31.

łll