132 Edukacja allcm.u\ <<
typu zajęć), jest czynnikiem wyzwalającym zainteresowania zaspokaja wiele potrzeb psychicznych dziecka, podnosi poc/m n własnej wartości, pozwala na uzyskanie sukcesu każdemu dżin ku, umożliwia zrealizowanie fantastycznych marzeń.
Metody nauczania, to tzw. metody naturalne odpowiadająi r właściwościom i potrzebom dziecka. Metody naturalne w zakieMi czytania i pisania, to przede wszystkim ekspresja i porozumienie między ludźmi za pomocą znaków graficznych.
Ta sama praca, która w atmosferze klasy tradycyjnej byłaby przez ucznia odrzucana ze wstrętem jako nudne i obowiązkowe zadanie, w żywym, twórczym klimacie klasy nowoczesnej j< I wykonywana chętnie i z pożytkiem dla dziecka.
Nowy sens nadaje C. Freinet wychowaniu przez pracę. Islnl.i takiego wychowania jest umożliwienie dziecku zdobywa nu własnych doświadczeń w toku różnorodnej działalności ora/ przeżyć wynikających z osobistego wysiłku, które pozwolą mu zrozumieć sens i wartość pracy.
Rie~rfależy usuwać przed dzieckiem trudności związanyi li z pracą. Dziecko musi przejść samo przez trud twórczego działa nia, żeby zrozumieć, że poza wspaniałością wykonanego pr/.cil miotu, który podziwia, kryje się wielki, długotrwały, mozolny wysiłek ludzi. Tylko takie osobiste doświadczenie może dai dziecku pojęcie o istocie pracy człowieka. Ważne jest zrozumie nie przez dziecko, że praca ludzka jest trudem i wysiłkiem, a nie tylko samym podziwianiem gotowego, pięknego wyrobu.
Nowym i oryginalnym elementem pedagogicznej koncepcji C. Freineta było wprowadzenie do szkoły spółdzielczych form pracy wychowawczej. Spółdzielnia klasowa stanowi autentyczny samorząd uczniów, jest tym ogniwem, które włącza dzieci do współdziałania z nauczycielem i całym zespołem rówieśników. Nauczyciel zamiast narzucać swą wolę, musi wyzwalać twórczość ucznia i razem z nim pracować, poszukiwać, doświadczał i przeżywać świat, okazując mu pełne zaufanie i szacunek.
Wielkie znaczenie przywiązywał twórca koncepcji do dobrej organizacji pracy w klasie i wyposażenia uczniów w narzędzia, środki dydaktyczne, sprzęt audiowizualny i dokumentację źród-
Inn a należycie skatalogowaną. Dobra organizacja zależy przede wszystkim od prawidłowego planowania, które jest najskuteczniejszym środkiem łączenia swobodnej działalności dzieci z rze-Irlnym wysiłkiem, koniecznym, żeby osiągnąć zamierzone cele ■ łyda ktyczno-wycho wćiwcze.
Ogólny plan pracy rocznej bądź okresowej dla danej klasy lliib dla jednego przedmiotu w klasach wyższych) przygotowuje nauczyciel. Jest to rejestr zadań przewidzianych w obowiązującym programie nauczania, warunki środowiskowe oraz aktualne |M'oblemy społeczne i kulturalne w kraju i w świecie.
Na podstawie tego ogólnego planu przedłożonego uczniom |U7.ez nauczyciela, wybierają oni zadania, które pragną wykonać Niimodzielnie lub w małych zespołach i sporządzają swoje indywidualne plany pracy (na tydzień czy też miesiąc), w których znajdą się także swobodne teksty, listy, pewna ilość fiszek iiiitokorektywnych, doświadczenia, obserwacje itp.
Uczniowie powinni mieć, zdaniem C. Freineta, pełną swobodę wyboru zadań, które chcą opracować. Kładzie on również duży nacisk na treść tych planów. Mają to być konkretne, możliwe do wykonania projekty prac, a nie ogólnikowe hasła.
Gdy już wszyscy uczniowie wybiorą sobie zadania i wpiszą je do swoich planów pracy z terminem wykonania, nauczyciel wskaże im, gdzie można znaleźć materiały źródłowe, a także uzgodni z nimi formę, w jakiej zaprezentują całej klasie wyniki swych poszukiwań, obserwacji, doświadczeń.
Obok samodzielnej pracy uczniów lub zespołów roboczych, nauczyciel prowadzi też pewną liczbę lekcji zbiorowych. Będą to lekcje wprowadzające jakieś nowe wiadomości lub pojęcia, albo leż lekcje systematyzujące, uzupełniające i pogłębiające wiedzę zdobytą przez dzieci w trakcie ich pracy indywidualnej.
Naturalnym następstwem realizacji planów pracy jest kontrola i ocena w klasach freinetowskich; uczniowie biorą czynny udział zarówno w kontroli, jak i ocenie wykonanych zadań nakreślonych w planie pracy, a odbywa się to na bieżąco, w trakcie realizacji planu. Przedmiotem kontroli są wykonane prace, a ocena dotyczy ich jakości, formy realizacji i końcowego