Wielki łańcuch bytu
Wielki łańcuch bytu
grupy, same określające sitowym mianem, lub też określ*
lub >ne u
przeciwstawnych doktryn, wyznawanych przez różne osoby
w tradycyjnej terminologii historyków;/ z kolei każda z doktryn daje się prawdopodobnie rozłożyć na elementy prosty* często osobliwie zestawione i wywiedzione z wielości odmień. nych przesłanek i wpływów historycznych.jNa przykład pojecie „chrześcijaństwo” nie jest mianem pojedynczego elementu takiego typu, którego poszukuje historyk poszczególnych idei. Nie mam tu na myśli znanego faktu, źe osoby, które,podawały sic za chrześcijan i tak siebie nazywały, w miarę upływu czasu wyznawały pod ta samą nazwą wszelkie rodzaje różnych, wzajemnie sprzecznych wierzeń, ale również i to, że każda z tych osób czy sekt z zasady obejmowała tym samym mianem zespół różnych idei, których zestawienie w konglomerat, noszący jedno miano i, zdawałoby się, tworzący prawdziwą jedność, było zwykle rezultatem wysoce skomplikowanego i zadziwiającego procesu historycznego,/Oczywiście książki o historii chrześcijaństwa pisane przez duchownych historyków są dobre i potrzebne, lecz spisują oni ciągi faktów, których jako całość nic łączy prawic nic poza mianem, regionem świata, w którym miały miejsce, szacunkiem dla pewnej osoby, której charakter i nauczanie były wszak różnorako postrzegane, tak źe również jedność w tym względzie jest w dużym stopniu jednością nominalną./Ci sami protoplaści, te same czynniki i te same wpływy w rozmaity sposób łączone z innymi nadały w rezultacie każdemu z systemów religijnych odrębną postać W całym szeregu wierzeń i ruchów objętych jednym mianem i w każdym z nich z osobna konieczne jest wykroczenie po/a powierzchowne zjawisko jednostkowości i tożsamości w celu skruszenia scalającej skorupy po to, by ujrzeć prawdziwe elementy i zawsze obecne płodne idee.
Zatem owe wielkie ruchy i trendy, te konwencjonalnie zaszufladkowane „-izmy”, nie są / reguły ostatecznymi obiektami zamtcrev;wania historyka idcit są jedynie materiałem wyjściowym, Jakie zatem są elementy, których poszukuje prymamc t stałe czy powszechnie występujące w dziejach mysh jednostki? Są raczej heterogeniczne; nie pokuszę się o formalną dcliii lec/ wymienię jedynie niektóre / głównych typów,
(I j po pierwsze, istnieją utajone lub me do końca lykułowarw; zulo. 'emu czy mniej lub bard/iej niewiadomi I mentalne Iunkcgmujące w myśli konkretnego c/łow