56664 Skrypt PKM 1 00045

90

3. POŁĄCZENIA KSZTAŁTOWE

3.1 a. Połączenia wpustowe

Wpusty są elementami znormalizowanymi. Ich poprzeczne wymiary h x h dobiera się w zależności od średnicy czopa z tabl. 3.1, opracowanej na podstawie PN-70/M-85005. Długość wpustu podlega obliczeniu z warunku na docisk na powierzchni bocznej wpustu współpracującej z rowkiem czopa i piasty. Naprężenia dopuszczalne na docisk dobieramy w zależności od charakteru połączenia (spoczynkowe lub ruchowe) i twardości powierzchni współpracujących, wg tabl. 3.3.

Wpusty sprawdzamy na ścinanie jedynie w połączeniach spoczynkowych z utwardzonymi powierzchniami bocznymi rowków, w których długość wpustu określono z warunku na naciski, przyjmując p_dop = 200 -r 300 [N/mm²]. W innych przypadkach zawsze r « k,.

Wpusty czółenkowe mogą być stosowane na czopie stożkowym, służą wtedy jako dodatkowe zabezpieczenie przed obrotem piasty względem wałka, lub walcowym - wówczas liczymy je tak. jak wpusty pryzmatyczne.

Wymiary wpustów czółenkowych wg PN-73/M-85008 podano w tabl. 3.2. Naprężenia dopuszczalne na docisk powierzchniowy należy przyjmować z tabl. 3.3.

3.1 b. Połączenia wielowypustowe, wielokarbowe i wieloboczne

Najszersze zastosowanie znalazły połączenia wiełowypustowe w przemyśle motoryzacyjnym u budowie przekładni oraz budowie obrabiarek. Wymiary wielowypustów w zależności od średnicy d podano w tabl. 3.4 wg PN-63/M-85015 dla serii lekkiej i średniej. Piasta na czopie może być środkowana (osiowana) na średnicy wewnętrznej d, zewnętrznej D lub szerokości b (rys. 3.1).

Z warunku na docisk powierzchniowy obliczeniu podlega długość piasty. Wielkość nacisku dopuszczalnego zależy od rodzaju połączenia (spoczynkowe, przesuwne), warunków pracy oraz twardości powierzchni bocznych. Naciski dopuszczalne podano w tabl. 3.5

Połączenia wielokarbowe stanowią szczególny przypadek połączeń wielo-wypustowych. Charakteryzują się dużą ilością występów o zarysie trójkątnym. Wymiary połączeń podaje norma DIN 5481 - tabl. 3.6.

Wymiary wpustów i rowków na wpusty wg PN -70/M-85005

N

Ol

3

3

*r

>o

v>

00

oe

««

u

a

T

n

1 s M I Ot

If

*3

00

1

1

1

1

1

00 X i

o X 2

o X *r z

o X 2

O X z

rj X « 7.

r« X !£> z

•O X « Z

2 X BO 2

r- •-<

1

1

1

l

*-

03

o

o

o

2

-

a

>o

1

1

1

1

1

i

KI Z

* Z

2

*n z

O Z

w> z

>o z

oc 7-

i! 11

i

w>

1

S o‘

I

O ©‘

'O o

« o*

3

3

3

a o'

3

3

i

3

3

2

'O o’

« o"

•o o*

3

3

3

3

$ o

9 e>

9 o

? o*

s o

s ©•

3

s 0 1

*1

2

? “

3 +

o

li

_ w oo «n oo - -4 rf «4

§

.. *!

n

^ °

?•

ii

o

2 5 3 o 2

•IłlKlJJop-JJthł

-X i 2 | o ^aS JS £ ^ i •8 s

lU " *

o

Ii i i

2 g § i i t

m .-i 3 1 1 i

oo — o 8 o' o* 1 1

il i i

{«

oo

a a 1 1 + i

•o w. 5 o O O 4 I

00    OO 1    I 4 1

a a i § i i

u 4 1

f i9

I! i i

- I 1

o O i

** = 3 t

s = ?

i 2 •a * q r »

11 o o ł 4

00    CD 1    1 o o 4 4

11 o o 4* 4-

§ i o' o' 1 4

ii 4 4

1 i e fa »

»o

a o o o

8 f •

a ?-

| O o 4

?•

|.i - £ a

«s

m

T

V\

w

o

rj

w

2

30

S

a

a

•c X -Q

m

o X «N

rt X m

* X w

•A X *n

« X o

r** X

ac X O

OO X £

o X w

o X o

X

N H a

t X a

*r X a

* 1

O -o

(N

00

o

2

2

s

rO

3

8

OO <A

•A O

«n r-

•n *c

a

1

-

OO

o

r*

a

a

OO co

3

a

•A O

r-

w> oo