57773 Zzz1459

Rozdział 43

- ■ ....... ........;

Jelito cienkie

IJTSTRESZCZENIE. Jelito cienkie jest tą częścią przewodu pokarmowego, w której odbywają się zasadnicze procesy trawienia i wchłaniania węglowodanów, białek oraz tłuszczów. Funkcje jelita cienkiego są wspomagane przez współdziałanie wydzielnicze kilku narządów pomocniczych (patrz II B). Substancje odżywcze i płyny nie wchlonię. te w jelicie cienkim przechodzą do okrężnicy.

NATOMIA

| A, | Jelito cienkie

1,    Jelito cienkie dzieli się na trzy części: dwunastnicę, jelito czcze oraz jelito krę- I te (xob. ryc. 40-1).

2.    Długość jelita cienkiego wynosi 5 m, powierzchnia, przez którą następuje wchfc nianie, jest równa 250 m².

a.    Tak duża powierzchnia wymiany jest związana z obecnością fałdów śluzówki jęli- I ta, dużą gęstością kosmków jelitowych, pokrywających całą powierzchnię ślu- I zówki, oraz mikrokosmkdw wystających z powierzchni komórek nabłonka jelit I

(1)    Komórki nabłonka, z których wystają mikrokosmki, noszą nazwę enterocytów, I

(2)    Mikrokosmki (długości około 1 jim i średnicy 0,1 (xm) nadają śluzówce jelito I wej charakterystyczny wygląd rąbka szczoteczkowego.

b.    Układ naczyniowy kosmków zapewnia, że substancje odżywcze, które zostały I wchłonięte przez błonę rąbka szczoteczkowego, przechodzą do naczyń krwiono | śnych.

(1)    Każdy z kosmków jest zaopatrywany w krew przez tętniczkę, od której odcho I dzi sieć naczyń włosowatych tworzących kłębek na szczycie kosmka. Włośnico I ki przechodzą następnie w żyłki łączące się z żylą-wrotną. Żyła wrotna dostar- I cza krew razem z substancjami wchłoniętymi w jelicie cienkim do wątroby.

(2)    Odgałęzienia naczyń limfatycznych, zwane naczyniami mleczowymi, rów- I nież dochodzą do szczytu kosmka. Naczynia te odprowadzają tłuszcze do I przewodu piersiowego, a następnie do krążenia ogólnego.

| B, | Narządami pomocniczymi wspomagającymi trawienie i wchłanianie jelitowe są I trzustka, wątroba oraz pęcherzyk żółciowy.

1.    Trzustka wydziela różne substancje, które wspomagają trawienie w jelicie. Są wśród I nich również jony HC0₃“, neutralizujące kwaśną treść żołądkową docierającą do jelit I

2.    Wątroba wytwarza żółć niezbędną w procesie wchłaniania tłuszczów.

u. Żółć przechodzi z wątroby przez przewody żółciowe do dwunastnicy, b. Zwieracz Oddiego w dystalnej części dwunastnicy stanowi odprowadzenie łączą I ce jelito cienkie ze wspólnym przewodem żółciowym.

(1) Zwieracz reguluje przepływ żółci do jelita cienkiego [zob. V A 4, V E 2 aj.