58104 strona (390)

Kyc. 5-24. Elektrody jcdnobiegunowc umieszczone obustronnie na okolicy pośladkowej, krzyżowo-hiodrowej i mięśniach czworobocznych lędźwi (przed wykonaniem zdjęcia usunięto woreczki z piaskiem). Stymulacja prądem niskiego napięcia. Pod wykonane z gumy elektrody podkłada się wilgotne ręczniki w celu zmniejszenia oporu i lepszego dopasowania elektrod do konturów ciała (Intellect VMS, udostępnione przez Chattanooga Corp.. Chattanooga, TN).

Ułożenie przezstawowe

Elektrody umieszcza się po obu stronach stawu (np. kolanowego, łokciowego, skokowego, nadgarstkowego) na powierzchni bocznej i przyśrodkowej, przedniej i tylnej lub grzbietowej i dłoniowej. Prąd elektryczny nic płynie poprzez staw, jak by się można było spodziewać, lecz okrąża go. płynąc od jednej elektrody do drugiej. Prąd płynie wzdłuż pierwszego dobrego przewodnika, jaki napotka (np. tkanek o dużej zawartości wody), omijając struktury o dużej oporności. Dzięki temu prąd drażniący opływa cały staw, pobudzając jednostki ruchowe wielu mięśni. Zazwyczaj nie obserwuje się wtedy skurczów mięśni, ponieważ w okolicy poddawanej zabiegowi znajduje się o wiele więcej ścięgien niż włókien mięśniowych. Znajdują się tam jednak szczególne narządy, tzw. ciałka Golgiego, połączone za pośrednictwem włókien A z wyższymi ośrodkami w mózgu. To właśnie pobudzenie tych włókien podczas zabiegu metodą TENS uśmierza ból. Stymulacja w ułożeniu przezstawowym często powoduje więc zniesienie bólu oraz izome-tryczne skurcze mięśni otaczających odpowiednie stawy. Jest to metoda zalecana w przypadku, gdy podczas zabiegu nie powinny występować widoczne ruchy (np. zabiegi w miejscach niedawnych złamań kości, w przypadkach silnego bólu przy ruchu i zabiegi przeprowadzane wkrótce po zabiegu operacyjnym) (ryc. 5-26).

Ułożenia specjalne

Szczególne ułożenie elektrod w niektórych chorobach leczonych metodą elektrosty-mulacji (np. choroby kobiece, skolioza) omówiono w dalszej części rozdziału.

Zalecane sposoby elektrostymulacji mięśni prawidłowo unerwionych

Tam, gdzie to możliwe, zaleca się stosowanie dwubiegunowego ułożenia elektrod

119