w diagnozie, należy dostrzegać powtarzające się stale elementy, mogące wskazywać na występujące czynniki w środowisku rodzinnym.
Przedstawionych wskazówek do interpretacji nie należy traktować dosłownie i dokonywać diagnozy środowiska wyłącznie na podstawie rysunku, lecz w powiązaniu z innymi metodami.
Rysunki przedstawiające traumatyczne przeżycia względnie negatywne relacje powinny być zinterpretowane przez psychologa. Proponuje się ścisłą współpracę nauczyciela z psychologiem w zakresie diagnozowania środowiska rodzinnego na podstawie rysunku.
Rozmowa polega na swobodnej wymianie myśli nauczyciela z dzieckiem. podczas której jednostka prowadząca rozmowę próbuje ukierunkowywać ją na założone cele i problemy, poprzez stawianie dzieciom różnych rodzajów pytań. W rozmowie z dziećmi stosuje się pytania bezpośrednie, pośrednie i projekcyjne. Pytania bezpośrednie to pytania proste, które wykorzystuje się w celu uzyskania informacji dotyczących życia dziecka w środowisku rodzinnym. Pytamy na przy kład: Czy masz w domu książeczki? Czy rodzice, jak byłeś mały. czytali Ci książki?
Obok takich i podobnych pytań bezpośrednich stosuje się pytania pośrednie oraz projekcyjne w celu poznania przeżyć i postaw dziecka, dotyczących przykrych sytuacji rodzinnych. Na przykład:
- Jakbyś się zachował, gdyby Twoje dziecko było niegrzeczne?
- Gdybyś został sam w lesie i mógł mieć obok siebie tylko ojca lub matkę kogo byś wybrał?
- Kazia zobaczyła, że Wojtek rozrzuca i niszczy zabawki. Co powie tata Wojtka?
Odpowiedzi na tak sformułowane pytania pozwolą nauczycielowi na zorientowanie się. z kim dziecko jest bardziej związane emocjonalnie oraz jakie postawy rodzice przejawiają wobec dziecka.
189