Parada postaci Pana Tadeusza
Bohaterów w Panu Tadeuszu występuje ponad czterystu. Obok fikcyjnych są słynne postacie historyczne i może mniej znani, ale autentyczni mieszkańcy Litwy, których barwne sylwetki przetrwały we wspomnieniach Adama Mickiewicza.
Tadeusz Soplica Był synem Jacka Soplicy i dziewczyny, z którą ten ożenił się bez miłości, żeby zapomnieć o ukochanej Ewie. Chłopiec na chrzcie otrzymał imię na cześć Tadeusza Kościuszki. Wychowywał się w Soplicowie w domu stryja, przekonany, że jego obydwoje rodzice nie żyją. W momencie rozpoczęcia akcji utworu ma około 20 lat.
Zosia
Córka Ewy Horeszkówny i Wojewody. Po śmierci rodziców, wywiezionych na Syberię, została oddana na wychowanie Telimenie, łożył na nią w tajemnicy Jacek. Gdy została narzeczoną Tadeusza, miała czternaście lat. Była doskonałą kandydatką na żonę szlachcica i gospodynię w Soplicowie:
Jacek Soplica vel Ksiądz Robak
Jacek to młody szlachcic, który z głupiej pychy zabił Stolnika Horeszkę, patriotę i wroga Moskali. Okrzyczany zdrajcą i otoczony pogardą zrozumiał, że:
„Zły przykład dla ojczyzny, zachętę do zdrady / Trzeba było okupić dobrymi przykłady, / Krwią, poświeceniem się...”. Przywdział mnisi kaptur, zmienił nazwisko, oddał się służbie ojczyźnie.
Ksiądz Robak walczył o Polskę na najważniejszych polach bitew. U boku Napoleona bił się pod Somosierrą, Jeną i Gdańskiem. Podjął się niewdzięcznej i niebezpiecznej funkcji emisariusza politycznego oraz agitatora szlachty do poczynań cesarza. Działał w Wielkopolsce, Galicji i na Litwie. Uratował życie Hrabiemu, ostatniemu z Horeszków. Ujawnia się i opowiada swoją historię dopiero na łożu śmierci.
Sędzia Soplica
Brat Jacka Soplicy, który wychowywał Tadeusza. Za młodu przebywał na dworze Wojewody, ojca Podkomorzego. Nie ożenił się nigdy, ponieważ jego ukochana Marta Hreczeszanka, córka Wojskiego, zmarła. Świetnie gospodarzył w Soplicowie, które było ostoją polskich obyczajów i tradycji.
Telimena
Daleka kuzynka Sędziego, opiekunka Zosi, niewiasta już w latach dojrzała, która młodość spędziła w Petersburgu, w wytwornym, arystokratycznym środowisku rosyjskim, bardzo jesz-
cze powabna i elegancka. Naj- ukrywał fakt, że Stolnik przeba-wyraźniej postanowiła, korzy- czyi swojemu zabójcy, czyniąc stając z przyjazdu wielkiej licz- nad nim znak krzyża. Wyzna! by gości, złapać męża. jednak prawdę umierającemu Kokietowała, niezwykle skutecz- J ackowi, poruszony jego spowie-nie, wszystkich potencjalnych dzią i tym, że uratował życie kandydatów. Nie przepuściła jemu i ostatniemu z Horeszków, ani niedoświadczonemu Tade- Hrabiemu. Po zaręczynach Ta-uszowi, ani romantycznemu deusza i Zosi wyznaje Protaze-Hrabiemu, ani rozsądnemu Re- mu, że wbrew sobie zawsze lubił jentowi. Gdy oddaje rękę Re- Tadeusza, jentowi, mamy wrażenie, że Protazy Brzechalski osiągnęła swój cel, czyli życiową gyj woźnym trybunału, rezyden-stabiłizację, ale to pomyłka,Te- temw domu Sędziego Soplicy. Nie limena pragnie. „Nareszcie użyć chcąc podczas zajazdu wygłaszać świata - póki służą lata . intromisji Hrabiego do zamku,
Gerwazy Rębajło dyplomatycznie czmychnął, a by-
Zwany też Mopanku, Scyzory- toto tak: kiem lub Półkozicem, Kluczni- stolnik Horeszko herbu Pólkiem. Najwierniejszy sługa Stoi- kozic nika Horeszki, strażnik zamku j;pjerwszy pan w powiecie, bo-i zaciekły wróg Sopliców, które- gacz j familiant” pochodził z se-mu w końcu udaje się przeko- natorskiego rodu. Był zwolenni-nać Hrabiego do najechania na idem Konstytucji 3 maja, przeciw-Soplicowo. Przez długie lata nj|dem Targowicy i zagorzałym
wrogiem Moskwy. „Pan potężny, pobożny i prawy, / który miał w domu krzesła, wstęgi i buławy, / Ojciec włościan, brat szlachty” zginął w 1792 r. podczas oblężenia zamku przez Rosjan z rąk zdesperowanego i owładniętego chęcią zemsty
33