60995 skanuj0044 (27)
223
8. Zmiany w środowisku społecznym i przyrodniczym pod wpływem turystyki
wej ludności w niewielkich przedsiębiorstwach obsługujących turystów, co powinno wpłynąć pozytywnie na rozwój gospodarki lokalnej, a jednocześnie zapobiec patologiom związanym z niekontrolowanym rozwojem sektora turystycznego.
Przedmiotem zainteresowania geografii są również zmiany wywołane ruchem turystycznym w środowisku przyrodniczym. W niektórych regionach, w wyniku pojawienia się funkcji turystycznej (która np. w Alpach zastąpiła rolnictwo, przez co udział lasów zwiększył się w ciągu wieku z 19% do 33%)1, stan środowiska przyrodniczego uległ poprawie, mimo wszystko jednak znacznie częściej zwraca się uwagę na niekorzystne skutki turystyki.
Liczne badania dowodzą, że najbardziej głębokie przekształcenia środowiska przyrodniczego pod wpływem turystyki zachodzą na terenach górskich i nadmorskich2. Przeprowadzone przez J. Czochańskiego [1993, 29] badania w Tatrzańskim Parku Narodowym wykazały, że ruch turystyczny oddziałuje na środowisko górskie w następujący sposób:
• I etap: niszczenie pokrywy roślinnej,
• II etap: niszczenie pokrywy glebowej,
• III etap: powstanie wydeptanej przez turystów ścieżki na podłożu skalnym,
• IV etap: pojawienie się procesów erozyjnych,
• V etap: zmiany w rzeźbie terenu.
Jak podaje autor przytoczonych badań, największym problemem w polskich Tatrach jest odwiedzanie przez turystów rejonów w sąsiedztwie ścisłych rezerwatów, np. Doliny Pięciu Stawów Polskich, okolic Morskiego Oka, Kasprowego Wierchu itp.
Również inne badania polskie pokazują, że turystyka może mieć negatywne oddziaływanie na środowisko przyrodnicze. Za przykład mogą posłużyć badania D. Absalona i in. [1993, 17], którzy stwierdzili (na podstawie badań w Szczyrku), że wskutek wzmożonego ruchu turystycznego nastąpiło zmniejszenie powierzchni leśnej, zwiększyło się zanieczyszczenie powietrza (w wyniku ruchu samochodów oraz coraz większej liczby domów i obiektów turystycznych o własnych kotłowniach) oraz wód powierzchniowych (brak kanalizacji). Z kolei badania w Irlandii (Burren, hrabstwo Clare) dowodzą, że w rejonach o podłożu wapiennym, wskutek silnych procesów krasowych, rozwój turystyki zagraża również wodom podziemnym, które ulegają degradacji chemicznej i szybciej infiltrują [Halton 1993]. To samo zjawisko występuje w niektórych rejonach Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, np. w okolicach Ojcowa.
M.L. Barker [1982].
W niektórych dolinach śródgórskich gęstość zabudowy turystycznej przypomina tereny podmiejskie [Kariel, Draper 1992, 100], Dotyczy to np. obszarów zabudowanych „drugimi domami” w zachodniej Kanadzie (doliny rzek Invermere i Kolumbia oraz rejony Kootenay i Kicking Horse) i w Stanach Zjednoczonych (doliny rzek Salmon i Clearwater w stanie Idaho, rejon Flathead w Montanie i Rogue w Oregonie), okolic Queenstown w Nowej Zelandii, jak również Merano i Bolzano we Włoszech, Zermatt w Szwajcarii itp.
Wyszukiwarka