61546 img010 3

Przedsiębiorstwo może stosować stawki zawarte w załączniku Nr 1 do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, o ile w zakładowym planie kont uzna, iż właściwie oddają one warunki i intensywność eksploatacji obiektów.    - — -

Ustawa o rachunkowości dopuszcza (art. 32 ust. 6), aby środki trwałe o niskiej jednostkowej wartości początkowej (nie wskazano jednak, od jakiej kwoty, można zatem przyjąć granicę wyznaczoną przez przepisy podatkowe) przyjęte do używania były amortyzowane w sposób uproszczony poprzez:

•    dokonywanie zbiorczych odpisów dla grup środków zbliżonych rodzajem i przeznaczeniem lub

•    jednorazowy odpis wartości początkowej takich obiektów z ewentualnie dalszym rozliczeniem tych kosztów w czasie.

Amortyzacja (umorzenie) wartości niematerialnych i prawnych

Zasady umarzania (amortyzowania) wartości niematerialnych i prawnych regulują odrębnie:

•    przepisy ustawy o rachunkowości (art. 33),

•    przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 16c- 16m).

Wartość początkowa (brutto) wartości niematerialnych i prawnych podlega odpisom dwojakiego rodzaju:

1)    odpisom umorzeniowym (amortyzacyjnym), dokonywanym w celu uwzględnienia utraty ich wartości, na skutek używania lub upływu czasu (art. 31 ust. 2 oraz art. 33 ust. 1 ustawy o rachunkowości),

2)    odpisom aktualizującym wartość, co ma miejsce w przypadku trwałej utraty wartości poszczególnych tytułów (art. 32 ust. 4 ustawy o rachunkowości).

Zgodnie z ustawa o rachunkowości umarzaniu (amortyzacji) podlegają wszystkie tytuły wartości niematerialnych i prawnych zaliczane do własnych, w tym przyjęte w leasing finansowy.

Umorzeniu (amortyzacji) podlegają także tytuły wartości niematerialnych i prawnych zaliczone do inwestycji długoterminowych.

Metody amortyzacji

Odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych) od wartości niematerialnych i prawnych dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia wartości początkowej poszczególnych tytułów na ustalony okres amortyzacji (art. 32 ust. 1 ustawy o rachunkowości).

Wartości niematerialne i prawne mogą być zatem umarzane (amortyzowane) tymi samymi metodami jak środki trwałe, to jest metodą liniową, degresywną, progresywną, naturalną. Wyjątek stanowi dodatnia wartość firmy, która winna być amortyzowana metodą liniową, w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych.

Okres umarzania (amortyzacji)

Przy wyznaczaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej wartości prawnych uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności danego tytułu, na co wpływ wywierają (art. 32 ust. 2 ): tempo postępu techniczno-ekonomicznego, intensywność eksploatacji, prawne lub inne ograniczenia czasu używania określonego tytułu.

W odniesieniu do wartości niematerialnych ustawa wyznacza maksymalny czas amortyzacji, który nic powinien przekroczyć: dla kosztów prac rozwojowych - 5 lat (art. 33 ust. 3), dla dodatniej wartości firmy - 5 lat ( w wyjątkowych wypadkach - do 20 lat, co wymaga odrębnego uzasadnienia i ujawnienia w dodatkowych informacjach i objaśnieniach -art. 44b ust. 10 ustawy o rachunkowości).