61683 skanuj0002 (664)

al Kierunek strukturalny- teoria anomii R. Mertona

Teoria anomii została stworzona przez Durkheima, a rozwinięta przez Mertona. Według Durkhaima anomia określa stan społeczeństwa, w którym różne funkcje nie są wzajemnie do siebie przystosowane oraz stan braku norm, który jest właściwością całej struktury społeczno kulturalnej. Zdaniem Mertona, anomia to „(...) załamanie zdarzające się w strukturze kulturowej, występujące zwłaszcza wtedy, kiedy istnieje silna rozbieżność pomiędzy normami i celami kulturowymi a społecznie ustrukturowanymi możliwościami działania członków grupy zgodnie z tymi normami”.

Merton przedstawia strukturę społecznąjako czynnik produkujący motywację zachowań ludzkich -gj konformistycznych i dewiacyjnych, które genetycznie nie różnią się między sobą. Dwa elementy tej struktury wywierają określone naciski na jednostki. Są to: cele kulturowe, zinstytucjonalizowane środki. W rozumieniu tej teorii dewiacje są to indywidualne sposoby przystosowania (rozumianego jako reakcja na warunki społeczne), sklasyfikowane na podstawie akceptacji lub odrzucenia dwu wymienionych, kluczowych elementów struktury Społecznej.

Typy sposobów indywidualnego przystosowania:

1)    KONFORMIZM

Konformizm polega na akceptacji zarówno celów kulturowych, jak i zinstytucjonalizowanych środków służących do ich realizacji. Reakcje konformistyczne, jak twierdzi Merton, są i muszą być dominujące, by system społeczny mógł właściwie funkcjonować. W przeciwnym wypadku ciągłość i równowaga społeczeństwa byłyby zagrożone.

Jednostki obierające konformistyczny typ adaptacji dążą do osiągnięcia kulturowo wyznaczonych celów przestrzegając jednocześnie norm określających sposoby ich realizacji. Inaczej mówiąc, dążą do odniesienia sukcesy w rywalizacji przestrzegając reguł gryJPo spełnieniu następujących warunkó#T’|3ij^óbie|p: nacisku na wartość sukcesu jako nadrzędnego celu bez korespondującego nacisku na instytucjonalne środki; egalitarnej ideologii, zgodnie z którą wszyscy mająjednakowe szanse    ąWych aspiracji: braku wyraźnych jednoznacznych wyznaczników sukcesu

(przy rozbudowanej strukturze społecznej i ugruntowanych podziałach czasowych, które blokują Jtńożliw&ść awansu) rośnie prawdopodobieństwo sięgnięcia po nonkonformistyczne środki. Ten typ Mertona określę^ jako innowacja

2)    INNOWACJA

limowgs|j!tjpolelpk!®; dążeniu do osiągnięcia kulturowo usankcjonowanych celów, jednakże przy :wyl|orzystaniu nieinstytucjonałnych(tj. zabronionych, nieetycznych) środków. Jednostki obierające innowacyjny adaptacji dążą do realizacjiS^I samych celów - wartości, co konformistyczni iiMi społeczeństwa, odrzucają jednak k^jlformistyczne środki prowadzące do ich realizacji. pjjBKHBljfli 4|£ĘgjMgjj9 %e wszystkich warstwach społecznych, nie wyłączająpiiajwyższych.

Zdaniem Mertona największa presja w kierunku zachowań innowacyjnych występuje jednak na ifilpgliMMSgiiJachdrabiny Społecznej. „Wobec jednostek ulokowanych na niższych szczeblach struktury 'śpołeeżatij kultura stawia wymagania nie do pogodzenia. Z jednej strony;żąda się od nich, ijy poezynaath swe.órientowali na widoki śś3elkie|gd bogactwa (...), z drugiej zaś w poważnej mierze odmawia^LSję im faktycznych szans osiągnięcjąjipt celu drogą instytucjonalną Rezultatem owej ni£M%&|j>rstrukturalnej jest wysoka cgteiittłstijć zachowań dewiacyjnych”. aitrtiiNo innowacji będzie się pojawiać frmupt tam, gdzie struktura kulturowa kładzie nadmicmyknacisk na jakikolwiek rodzaj sukcesu. Innowacyjny typ adaptacji wynika z pewnego tzn. z niecałkowitego przyswojenia norm instytucjonalnych

kieiTojących-poStępowariiem