62825 IMGD82 (2)

Edukacja wspierająca uczniów w wieku wczesnoszkolnym 171

ocenić prędkości poruszania się przedmiotów, które wystartowały w różnej odległości od linii końcowej; poza tym jeden samochód może wyprzedzić drugi, a mimo to nie dotrzeć jako pierwszy do mety. Jest to proste ćwiczenie skłaniające dziecko do brania pod uwagę jednocześnie kilku aspektów sytuacji i wyciągnięcia prawidłowego wniosku.

Ważne jest, by w każdym przypadku uczenie się wzbudzało u dziecka pozytywne emocje, fascynację odkrywaniem i poznawaniem nowego. Stan taki zostanie osiągnięty, gdy dziecko w sposób ekspresywny zacznie dzielić się swoimi doznaniami z innymi rówieśnikami lub dorosłymi, gdy odczuje potrzebę zakomunikowania otoczeniu o swoich spostrzeżeniach i przeżyciach, rozmawiania

0    nich, polemizowania na określone tematy używając w dyskusjach rzeczowej argumentami w kwestiach spornych. Wyjście z okresu bezkrytycznego przyjmowania za pewnik wszelkich dostarczanych informacji, wychwytywanie fałszu, nieprawdy, sprzeczności i braku logiki w rozumowaniu innych oraz wykrywanie związków przyczynowo-skutkowych, to — zdaniem wielu badaczy — ważne elementy w dojrzewaniu dziecka¹⁴⁹.

Doskonalące się na tym etapie zmysł obserwacji i umiejętność wyciągania wniosków oraz coraz bogatsze środki werbalne

1    pozawerbalne komunikowania się dziecka z otoczeniem muszą być wspierane i właściwie ukierunkowywane przez dorosłych. Podkreśla się tu znaczącą rolę komentarza jako narzędzia umożliwiającego dziecku zrozumienie niektórych prawd, zawiłości i abstrakcyjnych pojęć, jakich nie jest jeszcze w stanie ogarnąć, a tym bardziej o nich dyskutować bez odpowiedniego przygotowania praktycznego i teoretycznego. Prawidłowo skonstruowany i dostosowany do percepcji umysłu na danym etapie dojrzewania, stanowi doskonałą pomoc we wzajemnym komunikowaniu się dzieci i dorosłych, poszerza i wzbogaca tę komunikację ¹⁵°. Porozu-

¹⁴⁹    G. Wells, Tnlking with children: The complementary roles of pnrenłs and teachers (w:) M. Donaldson, R. Grieve i C. Pratt (red.). Early childhood developmenł and education. New York Guillford 1983, s. 127-150.

¹⁵⁰    M. Blank. Classroom discourse: The neglected topie of the topie (w:) M. Clark (red.) Helping communication in early education (s. 13-20). Education Review Occasional Publication, nr 11, 1985.