63044 sr8

pierwszych zdobywców i kolonizatorów. W Ameryce nie było takiej rośliny; zjawiała się wraz z Europejczykami wokół ich osiedli i na drogach, po których przechodzili Indianie patrzyli z przerażeniem na babkę i słusznie nazywali ją ..śląjlem białego człowieka”.

Poza tym wywar z liści babki jest pożytecznym środkiem przy chorobach żołądka. Babka jest dobrym garbnikiem skór twardych. Nasiona jej służą za pokarm dla drobnych ptaków.

W starożytności bardziej niż dziś ceniono babkę i zbierano jej liście. Przechowała się pieśń zbłera-czek babki. Śpiewano ją w Chinach w XII wieku przed naszą erą. a więc z górą trzy tysiące lat temu:

Rwijcie, rwijcie babkę.

Hej. chwytajcie mocno Ją!

Rwijcie, rwijcie babkę.

Hej. do worka kładźcie Ją!

Babki, jako zioła leczniczego, nie zbiera się; korzysta się z niej w stanie świeżym, zrywając ją po drodze; liście przykłada się przy oparzeniach czy ukąszeniach owadów. Przy rozpalaniu ogniska w losie można się sparzyć — pamiętajcie wtedy o babce i przyłóżcie jej listek do oparzonego miejsca.

Składnica środków opatrunkowych na bagnisku

W roku 1919 na północy Kraju Rad, w guberni ołonieckiej, trwały walki z białogwardzistami 1 angloamerykańskimi interwentami. Rannych w Armii Czerwonej było wielu, a brakowało i watą

ty. i bandaży, i jodyny. Na bandaże rwano bieliznę. stare bandaże prano, ale waty nie można było dostać. Wata szczególnie była potrzebna do opatrywania ropiejących ran.

..Gdy nasz ruchomy szpital połowy nie otrzymał materiałów opatrunkowych, trzeba było się zastanowić. czym będziemy robili opatrunki naszym rannym** — pisze w swych wspomnieniach lekarz N owotielnow.

W posępnym nastroju wyszedł z chaty, nie do zniesienia był widok rannych, którzy oczekiwali pomocy od lekarza: był on jednak bezsilny, bo brakło waty.

W początkach zimy wieś północna ma wygląd ponury. Lekarz poszedł trochę dalej. Tam rozciągało się bagnisko jeszcze bardziej ponure, przysypane świeżo spadłym śniegiem. W rozdrażnieniu tupnął nogą w kępkę roślin i nagle zatrzymał się: pod stopą leżał biały i czysty mech Sphagnum — torfowiec.

Przypomniał sobie, jak w latach akademickich widywał pod mikroskopem preparat liścia torfowca z jego wielkimi, pustymi komórkami. Obecnie w owych komórkach była zamarznięta woda. Suchy mech jest używany na ściółkę dla bydła, gdyż wchłania doskonale gnojówkę. A więc z ta-Kim samym powodzeniem może też wchłaniać krew i ropę.

Następnego ranka pomimo mrozu i zasp śnieżnych grupa sanitariuszy i pielęgniarek wybrała się po torfowiec. Odrzucili śnieg, wyrwali płaty zmarzłego mchu; po poru godzinach zebrali 20 pudów mchu; szpitalowi wystarczyło to na całą zimę. Gdy mech odtajał, wyciśnięto go mocno i rozłożono na

177    12 " Siudami Robinsona