63084 IMG63 (7)
26
kowc s/kodnrków i ich prześladowców. Takimi formami są głównie ekotypy o mnie/ lub bardziej utrwalonej dziedziczności cech Ponadlo ochrona lasu musi uwYględnioć nicd/ic d/iczną zmienność indywidualna «»sohników danegt* gatunku, której wyra/cm jest m m. zmienność pokoleń. ininwokf sezonowa, ekologiczna. Perspektywiczne jest wreszcie roi-poznanie populacji o dy wrrgentn> ch cechach plo/matycznych.
Do znanych przykładów ekiHypowej zmienności populacji należą ekotypy kruszynka, mrówki rudnicy, bc/ne rasy pokarmowe owadów. Zauważono m m., ze pospolity pasożyt jaj - kruszynek leśny, wytwarza co najmntet dwa ekotypy. Jeden z nich poraża występujące w koronach wysokich sosen jaja strzygom choinówki. poprochn cetyniaka. barczatki sosnówki, drugi zaś pasożytuje w jajach zwójki sosnóweczki zasiedlającej pączki niskich sosen w uprawach Nie różnią się one morfologicznie: każdy z tych ekotypów przystosowany jest jednak dzięki innej ruchliwości, umiejętności odszukiwania pędów 1 igieł lub pączków do penetracji innego środowiska, od czego zależy z kolei skuteczność porażania jaj żywiciela. Zastosowanie do zwalczania zwó|ki sosnóweczki kruszynka leśnego wyhodowanego z innych ży wicieli, np osnui gwiaździstej, znamionówki tamiówki lub wymienionych wyżej gatunków motyli nic jest w tej sytuacji skuteczne 1 nic może być brane pod uwagę
Przykładem występowania ras pokarmowych może być wiele owadów, a m.tn wskaźmea modrzew laneczka. której populacje należące do różnych ras żerują na modrzewiu lub świerku. biclojad olbrzymi, żerujący na świerku pospolitym, a na inlrodukowanym w Europie świerku sitkajskim wytwarzający odrębną rasę pokarmową: szatynka olchowa 1GaltrucełUi Imerla F. 1. której różne rasy żerują na olszy czarnej, osikach lub wierzbach We wszystkich tych przypadkach stwierdza się pewną specyficzność i niezależność populacji związanych z określonym żywicielem. Jedna z. ras szarynki żeruje na liściach olszy czarnej 1 żyje w zlewni Bałtyku, druga - na wierzbach w całej Europie i Azji. Różnice w biologu polegają na innej fenologii 1 innym stosunku do osiki jako rośliny żywicieIskiej. Mianowicie. forma wierzbowa może na osice zerować i pomyślnie się rozwija, gdy tymczasem forma olchowa, zmuszona do zerowania na liściach osiki, ginie już w pierwszym stadium larwalnym. Cechy te utrzymują się na przestrzeni kilku pokoleń i nie zauważono, by jedna rasa mogła zbliżyć się pod względem swych wymagań pokarmowych do drugiej rasy.
Zmienność pokoleń jest niezwykle pospolita u pluskwiaków równoskr/ydlych. szczególnie u mszyc, a także u niektórych błonkoskrzydłych, jak np. u galasówek (Cynipidae). Polega ona m.in. na zmianie rośliny żywicielskiej lub miejsca żerowania na tej samej roślinie przez kolejne pokolenia, co powtarza się w cyklach rocznych lub dwuletnich.
Główną rośliną żywiciclską smrekuna tr/opka jest świerk, nu którym pokolenie bez-skrzydle tej mszycy tworzy galasy usytuowane dookoła pędu. W galasach wylęgają się mszyce uskrzydlone, które w Iccic przelatują na modrzew, gdzie składają jaja. z których wylęgnięte hc/skrzydlc mszyce wysysają igły. Tc znów dają obok osobników bezskrzyd-łych formy uskrzydlone, które powracają na wiosnę na świerk.
Obu płciowe pokolenie galasówki kor/cnicy dębowej (Biorhizu pallułu Ol. 1 tworzy galasy na pączkach dębów, a rozwinięte w nich samice składają jaju na korzeniach tego drzewa. gdzie w galasach korzeniowych rozwija się z kolei pokolenie bcz.skr/ydłyeh samic porażających pączki 1 dających początek pokoleniu obupłciowcmu. po czym cykl się powtarza t rys. 2.8).
Sezonową zmienność miejsca zerowania obserwujemy u jesika pączkuwca (Praw
ysunek 2.8 tOMl A - btałwydfc W*i p°to-
yki rozwojowy korzemcy dębowej *ort*/ap* 0 . na pączku <*bu. * « >f*
ma jednoptaowego składa ,a,a na 0 - uskrjyrłcw «~-‘ł »c*0‘*n“ '
ileme obuplciowe. C - wyrosi na pąci u ^ w M pokonn* twrskrrinłrc''
„owego. i-wyrodl na korwmu d*u. w kiom, rozwya W
Wyszukiwarka