63366 Strona078

i

osłabienie światłości w zakresie fal o długości 400—530 i 580— 700 m/<.

Dla wygody fotoogniwo wraz z filtrami świetlnymi umieszcza się w osłonie (rys. 18) wyposażonej w wizjer l, służący do dokład-

V

nrgo nastawiania fotoogniwa, w nakrętki kontaktujące 2 do przewodów i otwór do umocowania fotoogniwa na statywie.

llys. 19. Schemat działania pętlicy oscylografu

Elektryczne przyrządy pomiarowe stosowane przy fotometrowa-tilu są to albo galwanometry albo oscylografy pętlicowe. Główną część tych oscylografów stanowi pętlica lub wibrator (rys. 19).

Jak to przedstawia rysunek, w polu magnetycznym stałego magnesu umieszczona jest spirala z cienkiego przewodu. Do niej pizymocowano kwadratowe lub okrągłe lusterko o powierzchni około 1 mm². Przy przejściu przez przewód prądu elektrycznego wytworzonego w fotoogniwie, pod działaniem pary sił pochodzących od współdziałania pola magnetycznego magnesu i przewodu, spirala obraca się wraz z lusterkiem wokół osi. Jeżeli lusterko zostanie oświetlone, to przesunięcie się światła odbitego od lusterka wskazuje na obrót lusterka.

Na rysunku 20 podano schemat

urządzenia do mierzenia światłości. Promienie świetlne lampki 1 przechodzą przez przesłonę 2 i padają na lusterko .3; promienie odbite od lusterka zebrane przez soczewkę 4 padają na przesuwający się papier światłoczuły 5.

Rys. 20. Schemat urządzenia do pomiaru światłości:

1 — lampka oświetlająca: 2 — przesłona; 3 — układ odchyleniowy lusterka (pętlica); 4 — soczewka cylindryczna; 5 — papier światłoczuły

Przy jednostajnym przesuwaniu się papieru światłoczułego zostają zapisane na nim zmiany wielkości prądu fotoelektrycznego, a zatem i zmiany natężenia oświetlenia fotoogniwa.

Przyrządy pomiarowe stosowane do mierzenia prądów fotoele-ktrycznych powinny mieć:

1.    Wielką wrażliwość, wynoszącą około 5 mikroamperów na jedną podpałkę skali przyrządiu strzałkowego lub na 1 mm szerokości papieru oscylografu.

2.    Minimalny opór wewnętrzny (poniżej 10 omów); jest to nie

zbędne do zachowania proporcjonalności pomiędzy prądem foto-elektrycznym a natężeniem oświetlenia; dla fotoogniw selenowych proporcjonalność ta wypada    w.nnfnnw

tym dokładniej, im mniejszy jest opór wewnętrzny ogniwa.

3. Minimalny okres zanikania wahań — dla przyrządu strzałkowego 3—5 sekund, a dla oscylografów nie mniej niż 25 herców.

Rys. 21. Schemat ustawienia na ławic optycznej przyrządów do kalibrowania:

$

4. Możliwość regulowania strzałki lub światła odbitego.

Przed fotometrowaniem

1 — woltomierz; 2 — lampa standartowa; 3 — opornica; 4 — fotoogniwo; 5 — gal-

rniica; 4 — fotoogniwo; 5 — gal-wanometr lub oscylograf

159