64420 MC81

Rosyjski czołg lekki T-60

Opracowanie modelu: Paweł Jaszczak Kreślił: Witold Rychard Projekt okładki: Wojciech Sankowski

Projekt lekkiego czołgu rozpoznawczego T-60, opracowanego pod kierunkiem inż.N.Astrowa, ukończono w początkach 1941 r. Konstrukcja ta stanowiła, kolejne ogniwo rozwojowe lekkich czołgów T-30 i T-40, opracowanych przez tego samego konstruktora w latach 1939-1940. Produkcję seryjną zaczęto uruchamiać w Fabryce nr 37 w Moskwie (w październiku ewakuowano ją do Swierdłowska), następnie w fabryce parowozów w Kołomnie pod Moskwą, również w październiku ewakuowanej - do miasta Kirów. Elementy czołgów, w tym pancerne kadłuby, produkowane były również w innych fabrykach. Pierwsze seryjne czołgi opuściły fabryczną halę 15.09.1941 roku. Do końca roku Armia Czerwona otrzymała 1548 czołgów T-60, a do końca września 1942 roku, kiedy ich produkcję zakończono, zbudowano jeszcze 4474 szt., a więc łącznie wyprodukowano 6022 czołgi tego typu. Pierwsze doświadczalne serie uzbrajane były w dwa specjalne karabiny maszynowe kal. 7,62 mm, później wszystkie czołgi wyposażano w automatyczne dzfółko kal. 20 mm. W czasie produkcji czołg podlegał ciągłym zmianom i modernizacji, m.in. od II kwartału 1942 roku zastosowano w miejsce pełnych żeberkowe koła nośne. W ostatnich seriach pogrubiono nieco pancerz i zastosowano silnik o większej mocy. Na podwoziu czołgu T-60 opracowano wiele innych pojazdów bojowych, np. we wrześniu 1942 roku zabudowano na nim słynną wyrzutnię pocisków rakietowych RS-82 "Katiusza". Wyprodukowano kilkaset pojazdów tego typu. W 1942 roku znany konstruktor lotniczy O.Antonow opracował niecodzienną konstrukcję szybowca desantowego A-40 KT, która polegała na doczepieniu do czołgu T-60 skrzydeł i kadłuba z ogonem. Po wylądowaniu na tyłach elementy te miały być porzucone, a czołgi miały zasilić oddziały partyzanckie. Przeprowadzono pomyślne próby, jednak z realizacji tej koncepcji zrezygnowano. Dowódcy frontowi krytykowali zbyt słabe uzbrojenie T-60 i złe właściwości trakcyjne, co zaowocowało powstaniem czołgu lekkiego T-70. Dane taktyczno-techniczne czołgu T-60:

Długość:    4,10 m

Szerokość:    2,30 m

Wysokość:    1,74 m

Prześwit:    30 cm

Masa:    5,81 (ostatnie serie 6,41)

Uzbrojenie:    1 działko 20 mm sprzężone z km. 7,62 mm

Amunicja:    750 szt. do działka i do 1000 naboi do km-u

Napęd:    silnik gaźnikowy o poj. 3480 cc i mocy 70 KM

Zużycie paliwa:    70-90 I./100 km

Prędkość maks.: 42-44 km/h

Zasięg:    450 km po drodze i 250-300 km w terenie

Załoga:    2 ludzi

Kartonowy model czołgu T-60 pierwszych serii opracowano w skali 1:25 na podstawie planów opublikowanych w "Modelarzu".

UWAGI OGÓLNE DOTYCZĄCE BUDOWY MODELU

Model nie należy do trudnych w budowie, jednak ze względu na trakcję gąsienicową jak każdy czołg jest dosyć pracochłonny. Gwarancją poprawnego wykonania modelu jest unikanie pośpiechu, staranne wycinanie i kształtowanie elementów i stosowanie dobrego kleju (BUTAPREN, HERMOL). Każdy element przed przyklejeniem zaleca się wstępnie przymierze "na sucho".

DODATKOWE OZNACZENIA

*    -podkleić kartonem    0,5 mm

**    -podkleić kartonem    1    mm

*    * * -podkleić tekturą do 2 mm

W    -wyciąć

-przeciąć

<a>    -zwinąć ciasno

C    -zwinąć w rurkę

L; P    -część lewa i prawa

K    -zukosować

S    -zaokrąglić

, -strzałka wskazuje przód elementu

OPIS BUDOWY

Rozpoczynamy od montażu szkieletu wieży cz.s11-s16. Z el.32,a,b,d1 oraz s17L i P wykonujemy podzespół stanowiący mechanizm ruchomego zamocowania uzbrojenia. Wklejamy go do szkieletu. Wałek sklejony z cz. 32b,d1 osadzamy w cz.32 na sucho. Gotowy szkielet oklejamy poszyciem z el.3 i 3a połączonych paskiem 3j (rys.1A,1B). Z cz.s1-s10 (z pominięciem cz.s2!) sklejamy szkielet kadłuba. Wg rys.5 formujemy (nie całą!) cz.2 i oklejamy nią górną część szkieletu. Z cz.3b,e-i wykonujemy ruchome połączenie wieży z kadłubem (rys.2). Teraz doklejamy do szkieletu od dołu cz.s2 i cz.1, do której przyklejamy uformowany pozostały fragment cz.2 (rys.7). Niezadrukowane, wystające poza obrys kadłuba części jego poszycia oklejamy el.laL i P oraz 1 bL i P (patrz plan generalny).Wg rys. 7 sklejamy z cz.22L i P, 22dL i P błotniki, na styk doklejamy wsporniki cz.22a-cL i P. W kadłubie i w cz. 19a,25,c,d,g,26 w miejscach oznaczonych ”+" wywiercamy otworki o średnicy 0,8 mm. Układ jezdny sklejamy wg rys. z elementów: cz.24,a-c,23,a-c,d6    (rys.11);    cz.25,a-h,d7 (rys.12);

cz.29,a-d,28,a-e,19,a-c,d5,26,27,a-e,d3,d4 (rys.10,10A,13A-C).

Elementy mające kształt walca (cz.19b,c,23a,25b,27c,d,30c,32b) sklejamy na drucie, a później obcinamy jeden lub oba końce -patrz rys. Montując oś koła napinającego (rys.13C) cz.19c nawijamy na drut dopiero po nasunięciu i doklejeniu do cz.19b, cz.19a. UWAGA: Cz.29 i 29b po sklejeniu malujemy na czarno. Wg rys.17 sklejamy z cz.33,a-c gąsienice, które posiadają po 72 ogniwa (4 z nich stanowią zapas). Sklejamy pozostałe elementy modelu w dowolnej kolejności. UWAGA: Cz.1 c,15,16 podklejamy kartonem dopiero po ich zagięciu pod odpowiednim kątem (plan generalny, rys.8), podobnie postępujemy z kartonem (rys.16). Reflektory cz.16a-e przyklejamy do cz.16 na styk (rys.15). Rys.14 pokazuje sposób sklejenia cz.20a i d10, tak samo postępujemy z cz.18a i d8.

Gotowy model retuszujemy odpowiednio dobraną oliwkową farbką i ewentualnie lakierujemy matowym lakierem bezbarwnym.

SERIA: MODEL KARTONOWY	WYDAWCA:	ADRES KORESPONDENCYJNY:
ZESZYT NR 81: T-60	P.W."MODELCARD"s.c.
ISBN 83-86435-98-4	J.Oles & B.Czyżyński	MODELCARD
Wydanie I	ul.Struga 78 p. 609-610	ul.Sokołowskiego 11
WSZELKIE PRAWA ZASTRZEŻONE. ©	70-777 Szczecin	70-891 SZCZECIN 20
	tel./fax: [phone]