64473 skanuj0109 (16)

112 JOANNA PRZYBYŚ

(nauczycielka pochodziła z zewnątrz). Tradycja została zachowana tylko w poszczególnych rodzinach jako podstawa ocen i opinii odrzucających nie tylko to, co obce, ale i to, co nowe. Zaobserwowano w tej wsi brak pełnej integracji mieszkańców i małą aktywność wewnątrz i na zewnątrz społeczności (Moniak, 1984).

Podsumowanie

Jak zauważają R. Bachleitner i A. H. Zins (1999), rozwój turystyki kulturowej zależy przede wszystkim od zasobów, ale także, na drugim miejscu, od struktury społecznej i organizacyjnej umożliwiającej ich wykorzystanie. Powyższe rozważania zdają się dowodzić, że w wielu przypadkach kolejność ta może być odwrotna.

Rozwój lokalny, stymulowany przez turystykę kulturową inaczej wygląda z perspektywy turysty, inaczej dla mieszkańca obszaru recepcyjnego - inaczej wreszcie - dla naukowców. Podsumowując powyższe rozważania, można stwierdzić, że pomijając turystykę polegającą na odwiedzinach u rodziny na wsi, w pierwszym przypadku najistotniejszym elementem jest zgodność zastanej rzeczywistości z powstałymi na bazie romantycznej tradycji sentymentalnymi wyobrażeniami (jak już wspomniano, autorka pomija tu „ideologicznych krajoznawców”, których należałoby umieścić w klasyfikacji pomiędzy turystami i badaczami). Goście oczekują zatem „żywego skansenu”, w którym przede wszystkim powinny być wyeksponowane najatrakcyjniejsze elementy odświętne. Codzienność, co można stwierdzić odwiedzając gospodarstwa agroturystyczne, jest często również odpowiednio przetworzona, tak, by ułatwić jej przyjemny odbiór. Rozwój odwiedzanego obszaru winien przebiegać w sposób umożliwiający zachowanie jego „sielskiego” charakteru. Tymczasem mieszkańcy wsi chętnie wyrzekają się cech, które przypominają o wiejskości.

Aby dany walor turystyczny przyniósł korzyść lokalnej społeczności, a w innym razie nie można mówić o sukcesie turystyki kulturowej, musi on być zgodny nie tylko z zapotrzebowaniem turystycznym, ale z potrzebami tejże społeczności. W przypadku turystyki kulturowej na wsi, potrzeby tych dwu grup mogą być bardzo różne, a nawet sprzeczne. Turyści często poszukują wrażeń, o charakterze „zakonserwowanej przeszłości”. Z punktu widzenia rozwoju lokalnego, wydobycie takich elementów z otaczającej rzeczywistości, ich „odkurzenie” i „ładne opakowanie” może być jak najbardziej korzystne. Można jednak zastanowić się nad naturą tych korzyści. Odruchowo stwierdzamy, że oprócz zysku o charakterze czysto ekonomicznym, możemy się spodziewać pozytywnego od-