64954 str 4 165

164 OGRÓD. ALE NIE PLEWIONY

I dziękuje za pardon; zdumieje ów zrazu,

I kiedy się do swego chce wracać urazu.

Że go nie umarłego, ale widzi zdrowo,

Ten mu pokaże w liście przyrzeczone słowo; Z kosztu na mszy kwituje. I tak doszła zgoda, Bo sobie z nim na on żart podpił wojewoda.

60. NA FRASZKI KOCHANOWSKIEGO

Jana Kochanowskiego, choć dobre i k’rzeczne, Fraszki ktoś cenzorując twierdzi, że wszeteczne,

Że tylko o miłości; choćby i tak, panie.

Nie wiecież, że to jedno — miłość a kochanie?

⁵ Przezwisko temu winno, bo się tymże woskiem

Pieczętuje Miłkowski w Polszczę z Kochanowskim.

61. NOWA SZLACHTA

Chwalił się Włoch przede mną i cieszył uprzejmie,

Że szlachcicem na przeszłym polskim został sejmie.

Aż kiedy nowej szlachcie każą na koń wsiadać

Przeciwko Turkom, pocznie Włoch nieborak biadać,

⁵ Że jako żyw na koniu, a zwłaszcza we zbroi.

Nie siedział. Odpowiem ja: „Na woli to twojej,

Odprawi pięć tysięcy dobrej to monety”.

A ów: „Ja tylko pisząc, żywię się, gazety.

Chybabym z dziećmi głodem na bruku umierał”.

⁰ „Przeczżeś się — rzekę — błaźnie, szlachectwa napierał?” Tu mię prosi, żebym mu kupca raił na nie.

61. NOWA SZLACHTA

w. 7 odprawić — odbyć, załatwić.

Da go za to, co samo kosztuje staranie.

„Bracie, coś dał, przepadło, już ani towarem,

Raz kupiwszy szlachectwo, ani zbędziesz darem. ¹⁵ Chyba jeśli nie spełnisz, coć statutem każą,

Jako cię napisano złotem, gównem zmażą.

Kiedyć szkodzi wędzanka i słonina w grochu,

Siedź w Krakowie przy żabie i sałacie, Włochu”. Tyle Rzeczpospolita będzie miała w zysku,

²⁰ Że ujdzie do szlachectwa na sejmie nacisku. Ujźremy tych usarów, kiedy staną szykiem,

A Pryjami z kałkanem pierwszym pułkownikiem! Jużci wiedząc, co robią w Stambule, z gazet ów, Kupił sobie krzosowych parę pistoletów.

62. NOWA USA RYJA

Trzy konie po usarsku z uchwały sejmowej

Winien stawić na wojnę każdy szlachcic nowy; Nie chce pocztu wyprawić i sam na koń wsiadać, Piącią tysięcy złotych ma się na nie składać.

⁵ O nieszczęsne szlachectwo, przez krew i przez poty Przodkom naszym nabyte, do tejże dziś kwoty Przyszło, o które — co wiek dzisiejszy pamięta — Grafowie się i możne starały książęta.

Koń-ci teraz tej sumy, jeśli dobry, warty ⁰ I leda komu przegrać nie nowina w karty.

w. 22 Pryjami — Jerzy Aleksander Priami, sekretarz osobisty Jana III Sobieskiego, wspominany często z ironią przez Potockiego. Pochodził z rodziny włoskiej, nobilitowanej w r. 1676, wydawał ok. r. 1689 czasopismo «Nowc Egzotvki», a po śmierci Potockiego czasopismo w języku łacińskim pt. «Mcrcurius Polonicus» (zob. L. Kukulski, «Nowe Egzotykin, «Pamięt-nik Literacki», XLVIII: 1957, z. 1, s. 131 — 135); kalkan — tarcza (broń ta w XVII w. służyła tylko do ozdoby).