ha przedsiębiorstwa cha-r. sformalizowanymi pro-pL Jeżeli misja budowana Kg zapisy w tej części mogą
Bamierzeniem strategicz-pelami-środkami) organiką, cele organizacji, któ-■realizacją celu generalne-pzy ). Właściwe określenie ± inny. Pozwala na sfor-
przez zarząd, przy współ-Kwstają na podstawie ich Bp oraz wizji zmian sek-pe marzenia i pragnienia, Bodących w firmie. Misja ■iorstw, dla których moż-iiiży wpływ na przyszłość pi niezbędnego warunku ■■drożenia. Wiele firm, pisji. Badania wykazały, p sformułowanej misji14. Igramije przekonanie, że ■a mobilizująco, realnie, ■p strategicznej rozwoju ikfstwierdzono, istotnym ] pijącym do opracowania j foków do sprawnej reali- j
ania strategu
B jak to stwierdzono ^■(spójny, kompleksowości i roli w zarządzaniu Łżących zasad tworzenia ^Boczenia, możliwości ■ i zewnętrznych źródeł
79
2. Proces zarządzania strategicznego w przedsiębiorstwie
przewagi konkurencyjnej firmy. Poszczególne koncepcje (określane też jako szkoły, podejścia lub teorie) można podzielić na dwie zasadnicze grupy: oparte na paradygmacie racjonalności strategicznej oraz paradygmacie zachowań strategicznych. Pierwsza grupa, określana mianem podejścia planistycznego, traktuje strategię jako plan działania, który powstaje w sformalizowanym procesie, na podstawie analiz (ilościowych) otoczenia oraz posiadanych zasobów. Strategia rozumiana jest jako proces określania długookresowych celów przedsiębiorstwa oraz wyboru kierunków działania i alokacji zasobów służących do realizacji tych celów (zob. punkt 1.3). Podejście drugie, określane jako ewolucyjne, interpretuje strategię jako pewien wzorzec procesu decyzyjnego lub wzorzec działania, który powstaje w organizacji jako synteza oddolnych pomysłów i inicjatyw oraz odgórnych wizji i projektów. Th koncepcja zarządzania strategicznego opiera się na analizie jakościowej i koncentruje się nie tylko na budowie strategii, ale także na tworzeniu struktur oraz systemów stwarzających warunki do jej tworzenia i wykorzystania (zob. punkt 1.6).
W ramach wymienionych dwóch głównych koncepcji, opracowano różne warianty zarządzania strategicznego. Istnieje więc wiele wariantów podejścia planistycznego oraz podejścia ewolucyjnego.
Warianty koncepcji planistycznych różnią się stopniem sformalizowania i kompleksowości, zasadami formułowania strategii i przeprowadzania analizy strategicznej, założeniami dotyczącymi źródeł przewagi konkurencyjnej.
Kompleksowe ujęcie koncepcji zarządzania strategicznego oznacza określenie zasad formułowania, wyboru oraz wdrożenia i kontroli strategii czterech poziomów problematyki strategicznej: poziomu sieci, korporacji, jednostek strategicznych oraz poziomu funkcjonalnego (zob. punkt 1.1). Koncepcja kompleksowego zarządzania strategicznego zawiera modele, zasady, procedury i metody tworzenia strategii sieci, wzrostu i rozwoju, strategii konkurencji oraz funkcjonalnych, wraz z powiązaniami (prostymi i zwrotnymi) między analizami i strategiami różnych poziomów. Kompleksowe ujęcie koncepcji zarządzania strategicznego dotyczy wszystkich faz procesu zarządzania strategicznego, oznacza zatem ujęcie powiązań między celami i misją przedsiębiorstwa, określenie zasad i metod analiz wewnętrznych i zewnętrznych, zasad i metod formułowania strategii, jej oceny i wyboru, zasad i warunków wdrożenia, kontroli i weryfikacji (sprężenia zwrotne).
Opracowane warianty koncepcji planistycznych nie są kompleksowe, choć kilka z nich można uznać za dość szerokie. Wiele wariantów koncentrowało się na problematyce strategii jednego poziomu lub jednej klasy, ale w różnych okresach dominowała różna tematyka. W początkowym okresie rozwoju zarządzania strategicznego oraz w poprzedzających je okresach („planowanie długookresowe” oraz „planowanie strategiczne”) podejmowano głównie problematykę strategii wzrostu i rozwoju firmy. Między innymi Ansoff opracował macierz strategii wzrostu firmy produkt-rynek oraz zasady wyboru strategii dywersyfikacji. Chandler zajmował się warunkami zastosowania strategii ekspansji na rynku krajowym, integracji pionowej, ekspansji zagranicznej oraz dywersyfikacji, w powiązaniu ze zmianami struktur zarządzania. Pełniejsze koncepcje planistyczne zostały opracowane przez Penrose, która zajmowała się zarówno strategią