621

16.1. JEDNOSTKOWE KOSZTY WYTWARZANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ

w celu wskazania racjonalnego rozwiązania przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnej konieczne jest przeprowadzenie wielu porównań i analiz. Wytyczne UNIDO obejmują zróżnicowane metody, które można ująć w dwie grupy:

-    metody statyczne bez uwzględnienia czynnika czasu (uproszczone);

-    metody dynamiczne z uwzględnieniem całego okresu budowy i eksploatacji elektrowni, sprowadzające przyszłe wpływy i wydatki do wartości bieżących.

Metody statyczne ograniczają się do analizowania jednego roku, tzw. reprezentatywnego (np. roku, w którym analizowany obiekt osiągnie pełną zdolność produkcyjną), lub co najwyżej kilku lat. Można je stosować do oceny efektywności we wstępnym etapie rozpatrywania inwestycji, gdy brak jeszcze dostatecznej wiedzy odnośnie do konkretnych rozwiązań technicznych czy przebiegu planowanej inwestycji. Zalicza się do nich metody: porównania kosztów, porównania zysków, stopy zwroty kapitału, czasu zwrotu kapitału, progu rentowności i rachunku rentowności, z których najczęściej wykorzystuje się metodę prostej stopy zwrotu (ang. Accounting Ratę of Return, ARR) i okresu zwrotu kapitału (ang. Pay-Back Period, PBP).

Prostą stopę zwrotu ARR określa się jako stosunek zysku netto w roku reprezentatywnym do nakładów inwestycyjnych, wg [16.7]

ARR

NP,

~T

P - {K + A)+ Y I

(16.9)

gdzie: NP, - zysk netto (ang. Net Profit) w roku t; I - nakłady inwestycyjne; P - roczny przychód (sprzedaż); K - roczne koszty bieżące wraz z podatkiem i obsługą kredytu (bez amortyzacji i rat kredytu); A - odpis amortyzacyjny; Y - odsetki od kredytu.

Wadą prostej stopy zwrotu jest subiektywny wybór roku reprezentatywnego i pominięcie czynnika czasu.

W metodzie okresu zwrotu kapitału PBP oblicza się okres, liczony liczbą n lat, po upływie których początkowe nakłady inwestycyjne zwrócą się w postaci skumulowanych przepływów pieniężnych netto (ang. Net Cumulative Flow, NCF). Okres zwrotu kapitału PBP wynika więc z zależności, wg [16.7]

n = PBP    n=PBP

1= X (NP' + A'+Yd= X ^NCF<    (16.10)

t=0    [=0

gdzie: A, - odpisy amortyzacyjne w roku t; Y, - odsetki od kredytów w roku l. Jeśli założy się stałość skumulowanych przepływów pieniężnych netto NCF w poszczególnych latach, tj.

NCF, = NP, + A, + Y, = NCF = const to wówczas okres zwrotu kapitału PBP wyznacza się z prostego wzoru

621