Pomiar najlepiej wykonać tuż po wyznaczeniu elementów mimośrodu poziomego / trzeciego stanowiska instrumentu. Należy je jednak obrać tak, by wszystkie wymienione cele były dobrze widoczne. Korzystając z pionu, zaznaczamy szpilką lub długim gwoździem punkt I,, w którym oś pionowa instrumentu przebije teren. Punkt I2 wtyczamy na prostą C, I, (na oko!) i sytuujemy go w niewielkiej odległości od pierwszego stanowiska (1 m -t- 3 m). Ruletką mierzymy długości baz b, = C, I, oraz b2 = C, I2, a potem, gdy świeca jest usytuowana centrycznie, wykonujemy pomiar wszystkich kątów pionowych w jednej serii ze stanowiska I„ a następnie z 12. Ponieważ rzut centra na stoliku wieży będzie z dołu niewidoczny — ustawiamy nad nim centrownik, mierząc jego wysokości nad płaszczyzną stolika. Punktem nacelowania będzie wtedy wierzchołek centrownika. Podobnie, gdy nie widać centra słupa — można na nim ustawić tyczkę o znanej długości i celować na jej wierzchołek. Wysokość elementu łatwo obliczyć na podstawie rysunku 2.7. Dla bazy b, i kątów pomierzonych na stanowisku I, mamy
h, = b,-tga,
skąd
h2 = b, • tga2
(2.81)
Buza b, i kąty zaobserwowani' na nlniiowinkii I. umożliwiają rachunek powtórny
(2.83)
a więc
(2.K4)
/a ostateczną wysokość elementu sygnału przyjmujemy średnią
(2.8.S)
w, + w2
Jeśli świeca jest usytuowana mimośrodowo — postępowaniejest nieco inne. Poniiai , lak jak poprzednio, wykonuje się zaraz po wyznaczeniu elementów mirnośrodti pionowego, zwykle ze stanowiska trzeciego. Jeśli jest to sygnał, to stolik cenlrownic/y / przytwierdzonym arkuszem pozostawia się na miejscu, zaznaczając strzałką k ieriinck pomiaru baz na linii stanowiącej ślad płaszczyzny celowej (zwykle trzeciego stanowe, ka), zawierającej oś świecy. Jeśli jest to wieża — kierunek pomiaru bazy zaznacza się na arkuszu przypiętym do stolika wieży. Jest to konieczne, bowiem pomiar długości baz li,, b2 wykonuje się od centra, natomiast w rachunku trzeba uwzględnić długości baz Ił,, B2, liczone od rzutu osi świecy na poziom. Do pomierzonych odległości b,, b, należy więc dodać (lub odjąć) poprawkę Ab = C' S równą odległości rzutu C' punktu (1 na linię I, I2, S, od rzutu S osi świecy (rys. 2.8). Po zrzutowaniu punktu C za pomocą ekierki, Ab mierzymy linijką na arkuszu centrowniczym, skąd mamy
(2.86)
B, = b, + Ab B2 = b2 + Ab
a więc właściwe długości baz. Można teraz pomierzyć odnośne kąty pionowe ze stanowisk, It, I2. Jeśli jest to sygnał — trzeba pamiętać, że kąty a,, a4 uzyskuje się celując do rzutu S świecy na powierzchni stolika centrowniczego. Obliczone później