78411 OMiUP t2 Gorski'9

L/2=r

R

Rys. 7.21. Moment obracający statek

W celu wyznaczenia momentu obracającego statek podczas zwrotu należy przesunąć siłę hydrodynamiczną P — z zachowaniem zasad mechaniki, do środka ciężkości statku G, wokół którego następuje jego obrót (rys. 7.21).

Jak wynika z rysunku, moment obracający statek wynosi

(7.9)

M_st = PI

gdzie

/ — odległość między środkiem naporu płetwy steru, a środkiem ciężkości statku mierzona po linii prostopadłej do kierunku działania siły hydrodynamicznej P.

Ponieważ środek ciężkości statku G leży zazwyczaj w połowie jego długości L, można zatem przyjąć, że

L

/ = ^cosci. + a

(7.10)

oraz, ze

(7.11)

Ze względu na to, że wielkość a jest nieznaczna w stosunku do długości statku, w przybliżeniu można przyjąć

(7.12)

M_st ~ P^cosa

W początkowej fazie zwrotu na statek działają składowe P_y oraz P_x, odpowiadające wielkościom sił L_s oraz R_s. Pierwsza z nich powoduje ruch

279