76532 skanuj0074 (29)

Zróżnicowane oddziaływanie metody modelowania na chłopców i dziewczynki

Zależność metody modelowania od różnych czynników

nauczyć małego dziecka dzielić się z innymi cukierkami, aby możn. było oczekiwać, iż podzieli się ono także jabłkami lub innymi owoc: mi, jakie posiada. Po prostu nie jest jeszcze zdolne do uogólnionymi (zgeneralizowanych) zachowań lub — inaczej wyrażając się — reakcf na zaobserwowany model. Stwierdzono również, że chłopcy chętnie niż dziewczynki upodabniają się do zachowań męskich, a dziewczy-ki chętniej niż chłopcy sięgają po wzory zachowań kobiecych. Dur wpływ na dzieci i młodzież wywierają osoby, które odgrywają szczególną rolę w ich codziennym życiu. Są to rodzice i nauczyciele ora* towarzysze zabawy, starsi koledzy i koleżanki. Na zmianę zachowana skuteczniej wpływa też kilka modeli zachowujących się w taki sam Tir podobny sposób niż tylko jeden model.

Zauważono także, iż model wywiera tym większy wpływ na ob watora:

—    im w wyższym stopniu obserwator postrzega jego kompetencje i prestiż, jakim cieszy się w swym otoczeniu;

—    im szerszy jest zakres władzy modela i większe ma on możliwość zapewnienia obserwatorowi oparcia duchowego i materialnego;

—    im w większym stopniu obserwator zauważa u modela podobieństw o do siebie, np. pod względem określonych umiejętności, zainteresowań i uzdolnień;

—    im więcej entuzjazmu przejawia model dla swych zachowań altr_ -stycznych (por. U. Bronfenbrenner, 1988, s. 179-188).

Tak więc nie ulega chyba wątpliwości, iż za pomocą metody modelowania można efektywnie wpływać na rozwijanie i pogłębiali s zachowań czy postaw społecznie i moralnie pożądanych. Metoda ti swą skuteczność zawdzięcza zwłaszcza swej bezpośredniości i naturalności. Mianowicie „za pomocą modelowania możemy łagodnie i jakry niepostrzeżenie wprowadzić wychowanka w świat społecznych non i wartości” (K. Konarzewski, 1987, s. 121). Poza tym oddziaływanie przez dobry przykład nie wywołuje odruchów buntu czy skłonności :» robienia komuś na złość, jak to bywa w przypadku perswazji lub stasowania kar. Z drugiej jednak strony — wbrew apoteozowaniu metody modelowania przez niektórych psychologów (np. A. Bandurę) — ^_ e jest ona — podobnie jak wszystkie pozostałe metody wychowań i

—    oddziaływaniem o charakterze uniwersalnym. Toteż słusznie bywa uzupełniana i wzbogacana o różne inne metody tego rodzaju.

196 Metody wychowania