164 III. OBRÓBKA PLASTYCZNA
Rys. 111,25. Przebijanie jednostronne, dwustopniowe przebijakiem pełnym: a) wgłębianie na głębokość
0,75 -r 0,9 H, b) podstawienie pierścienia, c) przebijanie
Rys. 111,26. Przebijanie otworów przebijakiem pełnym: 1 — pierwszy przebijak, 2 — pierwsza nadstawka, 3 — druga nadstawka, 4 — drugi przebijak
Rys. 111,27. Przebijanie otworów przebijakiem wydrążonym: 1 — odkuwka, 2 — przebijak wydrążony 3 — nadstawki, 4 — pierścień, 5 — rdzeń wlewka wewnątrz przebijaka
Następnie po podłożeniu pierścienia otwór przebija się na wskroś. W dużych odkuwkach rdzeń skupia w sobie wady materiału wyjściowego. Wycięcie tegoż rdzenia podnosi jakość odkuwki.
Wgłębianie jest operacją kuźniczą polegającą na wykonywaniu wgłębień (bez przebijania na wskroś).
4) Gięcie
Gięcie przeprowadza się zwykle w połączeniu z innymi operacjami kuźniczymi przy kuciu kątowników, haków, wsporników, dźwigni itp. W miejscu gięcia powstają znaczne zmiany kształtu pręta wyjściowego, spowodowane wydłużeniem zewnętrznych i skróceniem wewnętrznym włókien materiału. Przy mniejszych przekrojach efekt przewężenia można usunąć przez następne spęczenie. Przybliżoną wartość momentu zginającego można otrzymać posługując się wzorem
Mg = Kv Rmt W [63]
udzie: Rmt — wytrzymałość na rozciąganie w temperaturze gięcia, W — wskaźnik zginania plastycznego, Ku — współczynnik uwzględniający wpływ prędkości odkształcenia.
Nacisk prasy można wyrazić wzorem
r
udzie r — ramię działania siły.
5) Skręcanie
Skręcanie stosuje się przy wykonaniu odkuwek o kształtach złożonych np. wałów wielokorbowych, wierteł spiralnych itp. Jako narzędzia przy skręcaniu używa się pokrętła.
Dla pręta o przekroju kołowym niezbędny moment skręcający oblicza się ze wzoru
M, = 0,79 r>Kv R„ [65]
natomiast dla pręta o przekroju prostokątnym wzór ten ma postać
M, = 0,08 Kv Rmt ab ]/a*+b* [66]
udzie: r — promień, a i b — boki poprzecznego przekroju pręta; Rt, — wytrzymałość na ścinanie w tem-peratune kucia; Kv — współczynnik uwzględniający wpływ prędkości odkształcania.
6) Cięcie
Cięcie materiału stosuje się przy obcinaniu odpadów od głowy i stopy wlewka, obcinaniu końców odkuwek wydłużonych, odcinaniu odkuwki przy kuciu kilku odkuwek
lednego kęsa lub wlewka, cięciu kęsa na kilka odcinków, wycinaniu naddatków technologicznych, lub wad lokalnych, rozcinaniu miejscowym w celu uzyskania założonych kształtów odkuwki.
Rys. 111,28 — przedstawia cięcie jednostronne pod młotem stosowane przy mniejszych przekrojach.
Większe przekroje można ciąć dwustronnie za pomocą przecinaka o wysokości nieco, większej od połowy grubości ciętego pręta (rys. 111,29). Pręty kwadratowe o dużych
Rys. 111,28. Cięcie jednostronne pod młotem Rys. 111,29. Cięcie dwustronne
przekrojach można dzielić na prasach hydraulicznych cięciem czterostronnym. Wykonuje się je podobnie jak cięcie dwustronne, z tym, że dwa pierwsze nacięcia wykonuje »ię do głębokości około 0,4 grubości przekroju z pozostawieniem mostka. Trzecią i czwartą stronę nacina się podobnie. Rdzeń wycina się za pomocą nieco szerszego wy-