79053 skanuj0007 (258)

62

spawania stali muszą zawierać zwiększone ilości odtleniaczy w poslaci Mn i Si. Na przykład, drut SpG3S do spawania stali o R_e < 360 MPa zawiera: 0,10% C; 1,30-1,70% Mn; 0,7-1,0% Si, a drut SpG4S przeznaczony do spawania stali o R₀ < 400 MPa zawiera: 0,12% C; 1,8-2,2% Mn i 0,7-1,0% Si.

Średnice stosowanych drutów wahają się w granicach 0,6-2,4 mm, przy czym najczęściej stosowane są druty o średnicach 1,2 i 1,6 mm. Do osłony tuku stosowany jest dwutlenek węgla o czystości 98 lub 99%, a natężenia przepływu C0₂ wynoszą 10-25 l/min. Parametry spawania są takie same jak w metodzie MIG.

W ostatnich latach obserwuje się przechodzenie ze spawania w osłonie dwutlenku węgla na spawanie w osłonie mieszanek gazowych, i to w przypadku stali węglowych, jak i stali niskostopowych. Najczęściej stosowane mieszanki to: Ar + CO2, Ar + C0₂ + 0₂ lub Ar + 0₂. Mieszanki te, w zależności od składu chemicznego, mają różny wpływ na sposób przenoszenia metalu przez łuk, rozprysk stopiwa, ilość dymów wydzielanych przy spawaniu, kształt wtopienia i wygląd lica spoiny. Mieszanki argonowe pozwalają również na uzyskanie wyższych własności wytrzymałościowych złączy, zwłaszcza udarności. Spoiny mają wtedy bardziej korzystną mikrostrukturę i mniejszą zawartość rozpuszczonych w nich gazów (szczególnie tlenu). Gazy ochronne stosowane w spawalnictwie, zgodnie z normą Pr PN-EN 439, oznacza się odpowiednimi symbolami:

R - mieszaniny redukujące, np. R1 - Ar + od 0 do 15% C02,

J - gazy obojętne i ich mieszaniny, np. J1 -100% Ar,

M - mieszaniny utleniające, np. M12 - Ar + od 0 do 5% CO2; M21 - Ar + od 5% do 25% C0₂,

C - gazy lub mieszanki silnie utleniające, np. C1 -100% C0₂,

F - gazy niereagujące, np. F1 -100% N₂.

W ostatnim okresie znalazła zastosowanie metoda TIME, w której poprzez użycie do spawania mieszanki He-C0₂-02~Ar oraz wysokich gęstości prądu uzyskuje się' duże wydajności spawania. Do spawania stali niskowęglowych przeważnie stosowany jest następujący skład mieszanki: Ple-26,5%, C0₂-8%; O₂-0,5%; Ar-65%, natomiast do spawania stali nisko- i wysokostopowych stosuje się w mieszance wyższe zawartości helu, a niższe argonu. Złącza spawane tą metodą uzyskują wysokie własności wytrzymałościowe, spoiny charakteryzują się dużą czystością metalurgiczną przy niskiej zawartości tlenu w stopiwie. Proces spawania metodą TIME jest podobny

do spawania w ostanie C0₂, przy bardzo małych rozpryskach. Współczynniki stapiania drutu w tej metodzie (g/min) sąjednakże 2-3 razy wyższe niż przy spawaniu w osłonie C0₂.

7.5.3. Spawanie i napawanie plazmowe

Plazma jako zjonizowany gaz, będąc mieszaniną dodatnich jonów, elektronów i atomów, jest dobrym przewodnikiem elektrycznym. W warunkach spawalniczych plazmę uzyskuje się poprzez mechaniczne przewężenie łuku metody TIG i doprowadzanego strumienia gazu plazmowego przez dyszę zwężającą. W wyniku zwężenia łuku gaz ulega silnej jonizacji, wskutek czego zamienia się w plazmę. Przekrój słupa plazmowego można w przybliżeniu uważać za stały (rys. 43).

Rys. 43. Kształt słupa luku przy spawaniu metodą TIG (a) i przy spawaniu plazmowym (b)

Łuk plazmowy charakteryzuje się:

-    wysoką temperaturą (rys. 44) równomiernie rozłożoną na całym przekroju,

-    silnie skoncentrowanym nagrzewaniem spawanego przedmiotu,

-    dużą stabilnością, umożliwiającą jarzenie się łuku przy natężeniu prądu, nawet poniżej 1A.

Energię cieplną plazmy w spawalnictwie wykorzystuje się oprócz spawania i napawania głównie do cięcia, a także do metalizacji i żłobienia.