79187 skanuj0005 (155)

siadaniu, ponieważ chory dosłownie zapomina, jak ma wykonywać te „podstawowe" ruchy, tak jakby utracił na nie „przepis”. Ruch wstawania dzieli się zatem na części składowe. Fizjoterapeuta liczy do trzech. Na „raz” chory wciąga stopy pod stołek, na „dwa” pochyla tułów ku przodowi, na „trzy" — wstaje, prostując biodra i kolana.

Następnie siada z powrotem, wykonując powyższy zespól czynności w odwrotnej kolejności.

Ruchy te chory może z początku wykonywać siedząc z wyciągniętymi do przodu rękoma w pobliżu drabinki gimnastycznej i trzymając się jej. Następnie wstaje bez oparcia, a później robi to z zamkniętymi oczyma.

W pozycji siedzącej można także stosować inne ćwiczenia:

0,7

1,7

0.7

1. Choremu można polecić unieść kolana i umieścić stopy powiedzmy na drugim szczeblu od podłogi. Wykonuje on to w trzech ruchach: 1. zgięcie biodra; 2. wyprostowanie kolana; 5. opuszczenie stopy na drążek. Następnie chory przenosi stopy na podłogę.

JJ cm

Kye. 91    Ryc. 92

Ryc. 91. Diagram „kroków" używany przy Iccieniu wiądu rdienia (wg Frenkela). Ryc. 92. Diagram „śladów stóp" do lectenia wiądu rdienia (wg Frenkela).

2. Choremu można polecić, aby dotykał stopą punktów zaznaczonych na podłodze (Frenkel stosuje ten typ ćwiczeń w pozycji leżącej, do czego jednakże potrzebny jest odpowiedni przyrząd).

~T Ćwiczenia w pozycji stojącej. — Są'to najważniejsze ćwiczenia, gdyż mają przywrócić wprawę w chodzeniu. Jeśli mają być skuteczne, trzeba rozporządzać dużym pokojem lub salą gimnastyczną, w braku ich można odbywać ćwiczenia na korytarzu, na ścieżce ogrodowej lub na trawniku.

Na macie Tub na podłodze trzeba narysować linie w sposób pokazany na rycinie 91.

1. Chód bokiem,. — Chory, w towarzystwie fizjoterapeuty przygotowanego clo podtrzymywania go w razie potrzeby, zaczyna chodzić bokiem — -w ten sposób jest mu łatwiej utrzymać równowagę, ponieważ z wyjątkiem długiego kroku, nie musi unosić się na palcach jednej stopy i zmniejszać na skutek tego powierzchni, na której się opiera.

Chory powinien zaciąć od naprzemiennego wykonywania pólkroków w prawo i w lewo, gdyż są one najłatwiejsze. Podczas wykonywania każdego z nich fizjoterapeuta liczy do trzech. Na przykład aby wykonać pólkrok w prawo, chory (1) stawia prawą stopą na podłodze w odległości pół kroku, (2) przenosi ciężar ciała z lewej stopy na prawą, (5) stawia lewą stopą przy prawej.

Ryc. 95. Słody ilóp do wykonywani* obrotów przy leczeniu wii)du rdzenia. A — zwrot w lewo; B —* zwrot w .prawo (wg Frenkela). •

Następnie chory ćwiczy ćwierćkroki, później kroki długie i w końcu łączy je w jednym ćwiczeniu, np. (a) krok trzy czwarte w prawo — raz-dwa-trzy; (ó) ćwierćkrok w lewo —-raz-dwa-trzy; (c) pólkrok w prawo —■ raz-dwa-trzy; (d) pełny krok w lewo — raz-dwa-trzy..

Długie kroki są trudniejsze, ponieważ chory musi najpierw stawiać na podłodze palce, podczas gdy pięta pozostaje uniesiona, przez co zmniejsza się jego powierzchnia podparcia.

2.    Chód do przodu: Chory wykonuje pełne kroki oraz pół- i ćwierćkroki do. przodu, zaczynając je za każdym razem od innej stopy i tak samo jak poprzednio w czasie liczenia do trzech. W ten sposób, zaczynając od prawej stopy, ■ chory (a)

przerzuca na tę stopę ciężar ciała, unosząc piętę drugiej, (c) stawia lewą stopę przy prawej.

3.    Chodzenie do tyłu odbywa się w podobny sposób.

4.    Chodzenie w taki sposób, te pięta jednej nogi dotyka ziemi przed podniesieniem palców drugiej nogi.    -.

5.    Chodzenie po śladach stóp namalowanych na podłodze (ryc. 92).

, 6. Zwroty — także po śladach stóp na podłodze (ryc. 93). Chory przeprowadza je w trzech ruchach: np. wykonując zwrot w prawo: (a) obraca się na prawej pięcie; (b) u nosi lewą piętę i obraca się na palcach lewej stopy; (c) stawia lewą stopę przy prawej. Ćwiczenie to chory może robić czterokrotnie, aż do wykonania całego obrotu, następnie powtórzyć je w lewą stronę.

7.    Chodzenie w górę i w dół po schodach lub stopniach: (a) chory po

czątkowo wchodzi na górę po jednym stopniu, tj. umieszcza na stopniu, powiedzmy, prawą stopę i stawia przy niej lewą, na następnym stopniu umieszcza lewą stopę i stawia przy niej prawą. Później chory ćwiczy wchodzenie po schodach w taki sposób, jak robi to normalna osoba, (b) Chory wchodzi do góry i schodzi w dół, początkowb trzymając się poręczy, a później obywając się bez niej.    -I

8.    Na końcu uczy się chorego chodzić i równocześnie posługiwać się rękami, nji.

nosić paczki, usuwać przeszkody z drogi itd.    ' - • I

Jeśli zmiany dotyczą kończyn górnych, co zdarza się znacznie rzadziej, stosuje się ćwiczenia o podobnym charakterze, zwracając specjalną uwagę na precyzyjne ruchy dłoni i palców. Można polecić choremu umieszczać palce w otworach w desce, wsadzać do nich kolki czy zapałki, nosić małe przedmioty w rodzaju kulek do gry, figur szachowych, pionków do warcabów, żetonów czy monet i układać je w określony sposób albb ustawiać jeden na drugim, albo też wbijać szpilki w oznaczone punkty poduszećzki do szpilek. Frenkel opisuje przyrząd składający się z drążka z zawieszoną na nim pewną ilością kulek różniących się pomiędzy sobą kolorem- i wielkością. Chory wprawia je w ruch wahadłowy i chwyta z początku większe, później mniejsze, następnie dwije na raz, początkowo rękoma, później koniuszkami palców, najpierw w dowolnym momencie, a potem na komendę. Może On także ćwiczyć wodzenie ołówkiem po wykresach, pisanie, rysowanie itd.    ■    . . t.

. - 269