79959 scan9 (2)

KUNAK, KUNACTWO - rozpowszechniony na całym Kaukazie Północnym obyczaj zawierania przyjaźni pomiędzy mężczyznami różnych rodów i narodów. Kunacy byli zobowiązywani do udzielania sobie pomocy w każdej sytuacji, jak bracia. Słowo „kunak”, „konak” pochodzi z języków tureckich, gdzie oznacza gościa.

KURDIUK - złogi tłuszczowe umiejscowione w okolicach nasady ogona, zużywane przez zwierzę w czasie dłuższego okresu głodu. Na Kaukazie kurdiuk barani uznawany jest za przysmak.

MARSZRUTKA - bus do przewozu pasażerów, zarówno po mieście, jak i między regionami, najpopularniejszy i najtańszy środek transportu na całym obszarze postradzieckim.

MEDRESA (madrasa) - szkoła muzułmańska, w której zwyczajowo naucza się m.in. Koranu, języka arabskiego, retoryki, teologii i prawa muzułmańskiego.

MENT - potoczne i obraźliwe określenie milicjanta.

MIURYD - uczeń, osoba pragnąca poświęcić się dla islamu. Mianem miuryda określa się ucznia szejcha sufickiego (miurszyda), któremu miuryd powinien się bezwzględnie podporządkować.

MIURSZYD - suficki nauczyciel, szejch.

MIURYDYZM - ideologia narodowowyzwoleńcza północnokau-kaskich górali w XIX wieku, inspirowana naukami bractwa Nakszbandija. Cechą charakterystyczną miurydyzmu było połączenie działalności politycznej i religijnej, wyrażające się w prowadzeniu dżihadu przeciwko niewiernym, przy jednoczesnej walce o utwierdzenie szarijatu wśród górali.

MUEZZIN - wzywający z minaretu na modlitwę.

MUFTI - uczony interpretujący szarijat i udzielający rad; posiada możliwość wydawania fatw (opinii prawnych). W Rosji mufti stoją na czele Duchownych Zarządów Muzułmanów poszczególnych republik.

MUŁŁA - zwyczajowy tytuł „duchownych” muzułmańskich, również: mistrz, nauczyciel, osoba interpretująca prawo religijnie.

MUNAFIK - obłudnik, podający się za muzułmanina, lecz nie przestrzegający podstawowych nakazów islamu i obowiązków muzułmanina.

NAMAZ - termin turecki na muzułmańską modlitwę (z arab. sałat), którą poprzedza rytualne obmycie ciała (ablucja).

OTKAT - z ros. „działka”, haracz.

PAPACHA - wysoka męska czapka z owczej skóry (często z karakułów). Jest nie tylko częścią tradycji, ale również symbolem prestiżu, dumy i honoru kaukaskiego mężczyzny. Dawniej rzucenie podczas sporu pod czyjeś nogi papachy lub strącenie jej z głowy adwersarza było śmiertelną obrazą, jednoznaczną z wyzwaniem do obrony honoru. Prawdziwy mężczyzna nie zdejmował swojej papachy nawet w pomieszczeniu.

PROWADNICA - „pociągowa stewardessa”, osoba odpowiadająca za porządek w danym wagonie, kontrolująca bilety, wydająca pościel. Za dodatkową opłatą można u niej zamówić herbatę lub kawę.

REKIET - wymuszanie haraczu, okupu na biznesmenach, podróżnych. Osoby lub grupy zajmujące się wyłudzaniem określa się mianem rekieterów.

SUNNA - z arabskiego „droga”, „ścieżka”. Jest to zbiór opowieści dotyczących życia, postępowania i wypowiedzi proroka Mahometa (hadisów).

SZAHID - słowo pochodzi od słowa szahada, czyli „wyznanie wiary”. Szahid to osoba, która poniosła śmierć za wiarę, męczennik

239