80429 Zasady Wykładni Prawa L Morawski#1

■ aa Rozdział XII. Wnioskowania prawnicze ■«

przypadkach konieczne jest uwzględnienie specyfiki nieuregulowanych przez prawo stosunków czy sytuacji.

Orzecznictwo dostarcza licznych przykładów wnioskowania z analogii. Wymieńmy kilka z nich. W jednej ze swoich decyzji SN uznał, iż obowiązująca w postępowaniu karnym reguła, że termin do wniesienia pisma procesowego jest zachowany gdy osoba uwięziona przed upływem terminu złożyła pismo w zarządzie więzienia stosuje się per analogiom do postępowania cywilnego¹⁸. W wyroku z 10 października 1983 r. (III CZP 31/83, OSNC 1984/5/67) SN wskazuje, że do uchylonych decyzji administracyjnych należy zastosować per analogiam przyjętą w art. 403 k.p.c. zasadę, że można wznowić postępowanie cywilne na tej podstawie, że wyrok został oparty na skazującym wyroku karnym następnie uchylonym. Interesującym przykładem zastosowania analogii legis może być orzeczenie sądu antymonopolowego, który konstatuje, że ustawę z 24 lutego 1990 roku o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym, stosuje się do podmiotów gospodarczych, a takim gmina nie jest. W sytuacji jednak, w której gmina prowadzi działalność gospodarczą noszącą znamiona praktyk monopolistycznych, to należy do niej zastosować w drodze analogii przepisy wskazanej ustawy (wyrok sądu antymonopolowego z 23 kwietnia 1992 r., XVII Amr 7/92, „Wokanda” 1992/9/39).

Jak wynika z podanych wyżej przykładów, podobieństwo, które stanowi warunek stosowania analogii może polegać zarówno na podobieństwie faktycznym nieuregulowanej i uregulowanej sytuacji, jak i na podobieństwie celów regulacji (ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio). Łącznie oba te czynniki bierze pod uwagę SN, gdy stwierdza: „zasadniczą przesłanką sięgania do analogii z ustawy jest podobieństwo stanów faktycznych przy takim samym motywie legislacyjnym (rario legis)” (uchwała SN z 11 października 1991 r., III CZP 37/91, OSNC 1992/4/50). Do funkcji i celów regulacji odwołał się z kolei SN w uchwale z 17 stycznia 2003 r. (III CZP 79/02, OSNC 2003/11/142) potwierdzając ustalone w orzecznictwie SN zasady, że do doprowadzenia linii elektrycznej oraz instalacji wodociągowych należy stosować przepisy o ustanowieniu służebności gruntowej¹⁹.

.1. Nowacki, Z. Tabor, Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 1993, S. 181 i n.

¹⁹ Post. SN z dnia 31 grudnia 1962 r., II CR 1006/62, OSPiKA 1964/5/91; uchwala SN z dnia 3 maja 1965 r., III CO 34/65, OSNCP 1966/7-8/109; uchwala SN z dnia 30 sierpnia 1991 r., III CZP 73/91, OSNCP 1992/4/53).

K.mm 231 ■ ■