114 6. Obliczenia gwintów
obciążeniem liniowym kt(z) i liniowym obciążeniem osiowym gwintu zachodzi relacja
Dth sinakcosyk,(z) = q(z)P = QP, (6.63)
gdzie y jest kątem wzniosu gwintu (dla małych kątów wzniosu można przyjąć cosy — 1).
Składowa obciążeń liniowych kt(z) w kierunku promienia odniesiona do podziałki gwintu P daje wartość nacisków promieniowych pr(z)
pr(2) = = mi. (6.64)
P JtDm
Odkształcenie promieniowe śruby ux na średnicy dx zgodnie ze wzorami (6.13) i (6.64) będzie równe
Ui
(6.65)
a odkształcenie nakrętki na średnicy D według wzorów (6.14) i (6.64) wynosi
q(z)ctgak
D (Dl + D2 , \
2E2 \D* _d1+ 7
Przemieszczenie osiowe gwintu śruby i nakrętki (patrz rys. 6.5) wyraża zależność
<5„(z) = <5pl(z) + Mz) = (ui+u2)ctgak = Pq(z), (6.66)
gdzie
r =
1 dl ( |
d* + dl |
dj -dl |
\ , D (Dz + D7 / E2Dak \Dl- D2
ctgctk 2« ‘
Odkształcenia na powierzchni styku między kulką i bieżnią (w kierunku działania obciążenia na kulkę) wyznacza się ze wzorów Hertza
V, = Kti
+
(6.67)
gdzie rk są współczynnikami Poissona materiału śruby (i = 1), nakrętki (i — 2) i kulki, E{, Ek — modułami sprężystości, Qk(z) — kj(z)fk jest obciążeniem kulki, tk«dk — podziałką rozmieszczenia kulek (odległość między sąsiednimi kulkami), So — - + J - + J + — — sumą
Pu P12 P21 P22
głównych krzywizn stykających się ciał (patrz rys. 6.24), KXi — bezwymiarowym współczynnikiem zależnym od różnicy krzywizn E(g),
Wartości współczynnika K{1 podano na rys. 6.25.
Promienie krzywizn RtJ (i = 1, 2, j — 1, 2) określające zarys powierzchni wypukłych przyjmuje się jako dodatnie, a dla wklęsłych powierzchni
dk
jako ujemne. Z porównania rysunków 6.23 i 6.24 mamy Ru = Ru = —,
Rn= 2 —(promień koła ściśle stycznego do bieżni w punkcie styku
jest mała
z kulką), R22 — r. Krzywizna określona promieniem
Rys. 6.24. Główne krzywizny styku
0.7 0.8 0.9 1
F lf)
Rys. 6.25. Bezwymiarowy współczynnik odkształceń K ^ i naprężeń Kg w zależności
od różnicy krzywizn F(p)
Pik
2 cos2 ctk