83976 P1100584

106 trato

Ryzyko systmtfycznt I «peoyflcana dla wytnmntooo portfola ttMrestyeyJnago

inwestycyjnego), której zmiany są spowodowane przez czynniki wpływające na całą gospodarkę i czynniki determinujące procesy jej globalizacji. Dywersyfikacja portfela zatem nie może wyeliminować ryzyka systematycznego (globalnego), stąd jest ono podstawową determinantą premii z tytułu ryzyka dla poszczególnych portfeli inwestycyjnych. Ta premia wynika z różnicy między oczekiwaną (wymaganą) stopą zwrotu osiągniętą z danego portfela a stopą wolną od ryzyka.

Natomiast źródłem ryzyka specyficznego (tzn. nierynkowego, zmiennego, dy-wersyfikowalncgo) są czynniki mezogospodarcze i mikrogospodarcze. Ryzyko specyficzne dotyczy konkretnych papierów wartościowych. Oznacza to. że może ono być charakterystyczne tylko dla danego papieru wartościowego (portfela) i nie może mieć znaczenia dla innego papieru wartościowego (portfela). W celu zmniejszenia ryzyka specyficznego inwestorzy dążą do mniejszej lub większej dywersyfikacji portfela inwestycyjnego. Dywersyfikacja ta polega na uwzględnieniu w portfelu inwestycyjnym różnych papierów wartościowych charakteryzujących się różnymi stopami zwrotu i ryzykiem.

W ramach powyższego ogólnego podziału ryzyka należy wyodrębnić coraz bardziej znaczące następujące rodzaje ryzyka:

^ylio przestępstwa dotyczące fałszowania danych lub nielegalnego ich wyko-^# ^ystywania. transakcji giełdowych niezgodnych z regulaminem giełdy i innych _jnstyWCji rynku kapitałowego, szpiegostwa przemysłowego wpływającego na kondycję ekonomiczną spółek, np. innowacyjnych, instalacji wirusów knmpme-

rS#iy¹fc

_ryiyho terroru i wojny o charakterze lokalnym lub globalnym, np. podłożenie piliby w spółce, które zakłóci jej funkcjonowanie oraz zmieni jej wizerunek i ceny akcji, ataki tenorystyczne w przemyśle lotniczym i turystycznym powożące zmniejszenie popytu na ich usługi oraz wzrost kosztów ubezpieczeń i w rezultacie spadek cen akcji spółek lotniczych, turystycznych i ubezpiecz¹ ulowych oraz spadek wartości indeksów giełdowych.

W ocenie efektywności inwestowania na rynku kapitałowym istotna jest ideo-tyftkacja i klasyfikacja ryzyka oraz jego kwamyfikacja. czyli pomiar. Dla inwestorów giełdowych ważna jest zatem znajomość metod oceny ryzyka w aspekcie zależności ryzyko-dochód z papierów wartościowych oraz umiejętność aplikacji tych metod do praktyki inwestycyjnej na giełdzie. Poniżej zaprezentowano zwartą klasyfikację ryzyka, głównie przy uwzględnieniu oczekiwań emitentów, inwestorów i roli instytucji rynku kapitałowego oraz jego otoczenia.

Generalnie, z punktu widzenia decyzji podejmowanych na rynku papierów wartościowych można wyróżnić ryzyko niezależne i zależne od inwestorów. Ryzyko niezależne od inwestorów jest związane z niepewnością ich otoczenia oraz brakiem dostępności do informacji i możliwości controllingu podjętych decyzji. Jest ono zdeterminowane współzależnośćlami zachodzącymi między inwestorami a emitentami, instrumentami finansowymi, instytucjami giełdowymi i otoczeniem polityczno-gospodarczym w kraju i za granicą. Natomiast ryzyka zależne od inwestorów wynika z ich preferencji w zakresie relacji stopa zwrotu-ryzyko, czyli stopnia skłonności do podejmowania ryzykownych decyzji.

Podstawą wyboru optymalnej decyzji na rynku papierów wartościowych jest zatem ocena stopy zysku w zależności od ryzyka inwestycyjnego. Wielu inwestorów zadaje sobie pytanie: jak i o ile pomnożyć swój kapitał? Jednak pierwsze pytane powinno być inne: jaką mam szansę utraty mojego kapitału, czyli z jakim ryzykiem jest związany mój wybór struktury portfela papierów wartościowych? Inwestorzy, odpowiadając na tak zadane pytanie i zarazem akceptując konkretny poziom ryzyka, uzyskują o wiele większe prawdopodobieństwo osiągnięcia satysfakcjonujących zysków z zaangażowanego kapitału. Na rozwiniętym rynku papierów wartościowych istnieje zasada: im bardziej ryzykowna jest inwestycja, tym wyższa powinna być i niej stopa zysku. Dlatego właśnie tak duże znaczenie ma identyfikacja zróżnicowanych rodzajów ryzyka inwestowania na giełdzie przy jednoczesnym wskazaniu ich współzależności.

Kompleksowa i wielokryterialna klasyfikacja ryzyka pozwala na jednoczesne ukazanie zasad i mechanizmów funkcjonowania rynku papierów wartościowych

1

ryzyko informacji związane z dostępnością i asymetrią informacji, głównie z punktu widzenia emitentów, inwestorów indywidualnych i instytucjonalnych: