Rozdział 3
88
Strategia na poziomie przedsiębiorstwa (korporacji) obejmuje całość podmiotu gospodarującego, stąd nazywana jest strategią globalną (ogólną). Dotyczy głównie wyboru — dziedzin (rodzaju) działalności gospodarczej, w których chce działać lub będzie się rozwijać podmiot. Odnosi się więc ona do kierownictwa naczelnego (rodzaj produktu (usługi), klient, technologia, zarządzanie).
Strategia poszczególnych obszarów działalności, czyli strategia biznesu (:Strategie Business Units), określa zakres danego obszaru działalności, wybór postulowanej przewagi konkurencyjnej w określanym segmencie rynku, a także sposób, w jaki będą prowadzone określone rodzaje działalności. Konieczność opracowania strategii poszczególnych obszarów działalności wynika z faktu złożoności i zróżnicowania sfer działania w pewnych obszarach. Obszary te nazywa się strategicznymi jednostkami biznesu, natomiast zbudowana dla nich strategia nosi nazwę strategii biznesu, strategii domeny, bądź strategii konkurencji (Business Stratęgy). Kwestia wyborów strategicznych jest znacznie trudniejsza w podmiotach gospodarczych, które funkcjonują w wielu domenach.
Strategie funkcjonalne (Functional Strategy) polegają na określeniu, w jaki sposób realizuje się poszczególne funkcje (produkcja, finanse, marketing, badania i rozwój, kadry itp.). Pozwalają one odpowiedzieć na pytanie, jak zrealizować strategię globalną korporacji i strategię biznesu. Strategie funkcjonalne powinny być zgodnie ze strategią globalną całego przedsiębiorstwa.
Przechodząc do kwestii szczegółowych w każdym z dotychczasowych poziomów strategii można wyróżnić substrategie (np. strategia cen, strategia ocen pracowniczych itp.).
Dotychczasowe trzy poziomy zarządzania strategicznego (poziomy agregacji) można uzupełnić o poziom czwarty, nazywany poziomem sieci1. Wykracza on poza pojedyncze przedsiębiorstwo. Strategia poziomu sieci dotyczy grupy obejmującej dwóch lub więcej partnerów, co ma miejsce w przypadku aliansów strategicznych, wspólnych przedsięwzięć, sieci wirtualnych, typu gron (clusters). Sieci składać się mogą z dziesiątek lub nawet setek organizacji w zależności od zakresu współpracy z innymi podmiotami. Strategia sieci przedsiębiorstw może obejmować wybrane zagadnienia strategiczne, jak np.: wprowadzenie nowego produktu na rynek, strategię wspólnych badań, strategię wspólnych zachowań w stosunku do władz itp.
Wymienione strategie różnią się między sobą celami, zadaniami, zakresem, metodami alokacji, źródłami przewagi konkurencyjnej, a także głównymi obszarami decyzyjnymi (por. tabela 3.1.).
Sukces realizacji określonej strategii zależy w dużej mierze od kooperacji występującej między określonymi poziomami zarządzania. Kompetencje zarządcze występujące na poszczególnych szczeblach zarządzania wynikają ze
Skategie rozwoju przedsiębiorstwa
struktury organizacyjnej ptzeę iż strategie występujące na ] basem obowiązywania i spefc Tabela 3.1. Charakterystyka sfl | |
L Wyszcze-a gólnienie |
Globalna 1 strategia przedsiębiorsii |
Zakres |
- wybór, w % obszarach dzkfl powinno być i scowione przedta stwo - strategia przedsiębioifB |
EHe i| zadania |
- zagregowane 3 ialności przed stwa (np. razu towność, zysk i nej akcji) j |
Bokacja zasobów |
- alokacja obszary działali - alokacja Bpa działami fug nymi przedsiu (np. badaniaS |
Źródła przewagi ^pkurencyjnej |
- głównie dzid bom finanso ludzkim. lepsi nizacji i zan efektom syu nym |
jGłówne obszary Kcyzyjne |
- polityka finau - problemy arga - dywersyfikacji łalności 1 - technologie g |
Źródło: J. Lipecki, Charaktery^ Przedsiębiorstwa” 1991 K jak już nadmieniono, za organizacjach. Najczęściej i |
Por. rysunek B. de Wit, R. Meyer, op. cit., s. 24; Z. Pierścionek, Strategie konkurencji..., op. cit., s. 15.