86491 skanuj0005 (215)

155

7.1. Potrzeby i motywacje turystyczne

kracją wypoczynkową” (ang. leisure democracy), uważając jednocześnie, że innym jej przejawem jest zwiększone uczestnictwo w turystyce osób starszych. Jednak cytowani już G. Shaw i A.M. Williams [1996, 13] odrzucają zdecydowanie tę koncepcję, uważając, że uczestnictwo w turystyce i wypoczynku jest przede wszystkim związane z czynnikami, takimi jak: płeć, rasa, wykształcenie, zawód, faza w cyklu życia itp. Na potwierdzenie swojej opinii przytaczają oni wyniki badań przeprowadzonych w krajach Unii Europejskiej, z których wynikało, że wśród pracowników fizycznych aż 49% pozostaje podczas urlopów w domu, natomiast wśród pracowników umysłowych odsetek ten wynosi jedynie 18% [Shaw, Williams 1996, 50]. Jednocześnie w trakcie tych samych badań stwierdzono, że wśród mieszkańców dużych miast spędzający urlop poza miejscem zamieszkania stanowią 66%, natomiast wskaźnik ten dla ludności wiejskiej wynosi 45%.

Aktywność turystyczno-rekreacyjna zależy, jak już wspomniano, m.in. od płci. Badania brytyjskie wskazują np., że kobiety znacznie rzadziej deklarują udział w wypoczynku i uprawiają mniej form aktywności rekreacyjnej niż mężczyźni. Przede wszystkim rzadziej wykazują aktywność w czynnych formach rekreacji (poza spacerami i pływaniem), przywiązując jednocześnie większe znaczenie do udziału w spektaklach teatralnych i koncertach, zwiedzania muzeów itp. [Shaw, Williams 1996, 55],

Jak podaje Y. Mansfeld [1987, 29-30], niezwykle rzadko turyści przed wyjazdem kierują się tylko jednym motywem. H.P. Gray [1970] natomiast dzieli turystów ze względu na motywy leżące u podstaw ich decyzji o wyborze miejsca wypoczynku i o formie wypoczynku na dwie grupy: turystów zwanych po angielsku wanderlust („kierujących się żądzą wędrowania”) i turystów określanych terminem angielskim sunlust („kierujących się żądzą słońca”). Do pierwszej kategorii należą osoby, u których najważniejszym motywem jest chęć podróżowania dla przyjemności i zamiany czegoś znanego na nieznane. Osoby te uprawiają głównie turystykę poznawczą. Drugą grupę stanowią osoby, które wyjeżdżają z myślą o znalezieniu w wybranym miejscu właściwych warunków do uprawiania turystyki o charakterze wypoczynkowym, nie tylko do wypoczynku biernego, ale również sportowo-rekreacyjnego (np. narciarstwo, nurkowanie pod wodą). Chociaż klasyfikacja zaproponowana przez H.P. Graya jest na ogół przyjmowana przez badaczy zajmujących się teorią turystyki, wydaje się, iż w świetle przytoczonej wcześniej opinii (że rzadko kiedy wyjazd turystyczny związany jest z jedną motywacją) w zbyt prosty sposób wyjaśnia ona problem decyzji dotyczących zachowań turystycznych.

Na zakończenie należy wspomnieć, że czasami istotne znaczenie dla osób wybierających cel podróży mogą mieć czynniki związane z modą itp. Wzrost popularności Gambii wśród turystów amerykańskich nastąpił po wyświetleniu w telewizji serialu „Korzenie” (ang. Roots), którego bohater (murzyński niewolnik) został sprowadzony do Ameryki Północnej właśnie z wybrzeża dzisiejszej Gambii [Dieke 1993, 441],