84133 IMG�60 (2)

3.2.4 Detekcja zera i detekcja znaku (różnicy)........................

3.2.5. Dzielenie napięcia................................................................*..........................

3 3. Kompensacyjna metoda pomiaru napięcia stałego

3 4 Charakteryzowanie dokładności przetwornika a/c.................................

3.5 Pomiar napięcia na zasadzie przetwarzania na czas

3.5.1    Wprowadzenie....................................................................

3.5.2    . Przetwornik o podwójnym całkowaniu..................

3.6. Technika pomiaru napięcia zmiennego........................................

3.6.1.    Zagadnienia ogólne.............................................................

3.6 2. Cyfrowy pomiar napięcia chwilowego

3.6.3.    Technika próbkowania..............................................................

3.6.4.    Rejestratory przebiegu napięcia............................................

3.6.5.    Oscyloskop elektroniczny....................................................

3.6.6.    Mikroprocesorowy multimetr cyfrowy.............................................................

3.6.7 Mierniki wskazówkowe napięcia i natężenia prądu........................................

4.    POMIAR SKŁADOWYCH IMPEPANCJI - RLC....................................................¹⁸²

4.1.    Zagadnienia ogólne pomiaru wielkości RLC.............................................................*⁸²

4.2.    Wzorce miary składowych RCL impedancji..............................................................

4.2.1.    Wzorce miary rezystancji./..................................•............................................

4.2.2. Wzorce pojemności i indukcyjności................................................................*

4.3.    Pomiary rezystancji.......................................i....................................——.............'^3

4.4 Pomiar pojemności i indukcyjności............................................................................204

5. ĆWICZENIA LABORATORYJNE............................................................................²¹⁵

5.1. Badanie właściwości dynamicznych przyrządu pomiarowego.............................

a 5.2. Testowanie funkcji woltomierza o podwójnym całkowaniu................

•'5.3. Cyfrowy pomiar czasu i częstotliwości...................................................

⁷ S'.4. Testowanie funkcji pomiarowych oscyloskopu analogowego...................................224

5.5. Badanie rejestratora analogowego y = u(t).....................................

j} 5.6. Badanie dokładności typu przetworników c/a..........................................................227

5.7. Badanie dokładności multimetru cyfrowego dla funkcji pomiaru napięcia zmiennego 232

' 5.8. Badanie dokładności mostka przy użyciu wzorców RLC..........................................234

i 5.9. Badanie złożonych przebiegów za pomocą oscyloskopu cyfrowego........................239

LITERATURA --------------------------------------.................................................................244

245

SKOROWIDZ

N o I a od Autora

Opracowany podręcznik „Podstawy miernictwa elektrycznego" jest przeznaczony dla kierunku elektronika i pomyślany dla studentów chcących równocześnie kształcić swoją sprawność myślenia Studenci, którzy przede wszystkim nastawieni są na „ładowanie swojej pamięci dyskowej" wiadomościami niezbędnymi do zaliczenia przedmiotu, stwierdzą, ze w tym podręczniku jest „za dużo gadania”. Oni powinni sięgać do opracowań typu kompendium.

Miernictwo jest tą umiejętnością, w wyniku której tworzy się dane liczbowe o obiektach fizycznych i nadaje się sens - w ogólnym przypadku sens poznawczy - takim danym (doświadczalnym); dzięki temu mogą one charakteryzować fizyczne właściwości realnych i równocześnie konkretnych obiektów Nadawanie sensu realizuje się w dwu fazach W Gazie ogólnej rozpoznaje się i określa fizyczne okoliczności, przy których dana właściwość rozpatrywanego obiektu jest taka, jaka jest, mierzy się i otrzymuje określoną liczbę jako wynik mierzenia W fazie drugiej - analitycznej - wskazuje się sensowną w danych okolicznościach dokładność takiej liczby, która miałyby odwzorowywać stan badanej właściwości W obu fazach działań potrzebna jest znajomość fizyki zjawisk składających się na obiekt, fizyki narzędzi pomiarowych, ale przede wszystkim znajomość metody wykrywania „prawdziwych przyczyn” obserwowanych skutków, bo tylko skutki są obserwowalne. a na ich podstawie dociekamy przyczyn. Wskazania przyrządów pomiarowych też są skutkami oddziaływania zjawisk, choć skutkami szczególnymi. Obserwowane skutki nie muszą mieć jednej przyczyny, a na takich obserwowanych ale niejednoznacznych skutkach musimy opierać się. nadając sens otrzymanym liczbom - wynikom pomiaru. Zadanie nie jest łatwe i w ogólnym przypadku nie da się „sformułować regułek”, według których można by postępować

Nie da się algorytmizować procesu dociekania sensu. Z tego wynika trudność nauczania miernictwa, chyba że jest ono rozumiane jako czynność użycia przyrządu pomiarowego zgodnie z instrukcją. Tak więc nauczanie miernictwa może być sposobnością do ćwiczenia procesu myślenia niealgorytmicznego, umiejętności dostępnej tylko człowiekowi

W planie studiów na miernictwo elektryczne dla kierunku elektronika przewidziano 4 godziny wszystkich rodzajów zajęć (wykłady i ćwiczenia) w jednym semestrze W przyszłości miernictwo ma być usytuowane w początkowym okresie studiów Na wyższych semestrach studenci mają mieć specjalistyczne miernictwo. W takich okolicznościach zrezygnowano z niektórych działów i tematów miernictwa elektrycznego, żeby więcej miejsca poświęcić na głębsze „przeoranie” ograniczonego materiału i na mm ćwiczyć myślenie. Ograniczono radykalnie wiedzę z elektrotechniki, elektroniki i matematyki, potrzebną do zrozumienia wykładu, a tę, do której odwoływano się, starano się dodatkowo wyjaśnić elementarnie. Do zrozumienia 90% poruszonych tematów wystarcza wiedza nauczana w szkole średniej. Za pomocą schematów strukturalnych i logicznych wyjaśniano budowę przyrządów, nie wchodząc w rozwiązania układowe. Autor zakłada, że myślący przyszły inżynier, który rozumie sens pojęć ogólnych i ma „wyobrażenie o logice całości", sam potrafi dotrzeć do wiadomości faktograficznych i wybrać mu potrzebne, o których mógł me słyszeć na studiach lub o których miał prawo zapomnieć.

W opracowaniu umieszczono znaczną liczbę odsyłaczy (przypisów). Odsyłacze te w większości dodatkowo wyjaśniają pojęcia (rzadziej są dodatkowymi wiadomościami). Niekiedy są to wyjaśnienia elementarne. Postąpiono tak, bo obserwuje się, że znaczny odsetek studentów nie rozumie sensu pojęć uchodzących za elementarne

Skorowidz pojęć pozwala na łatwe odszukanie tekstu, wyjaśniającego sens nieznanego terminu, który np. aktualnie spotyka się w tekście, a który w innym miejscu podręcznika jest objaśniony.

5