84383 skan5 (2)

•    lektyna Dolichos biflorus - anty-A₁ do różnicowania krwinek A, i A₂ oraz do wyboru krwinek wzorcowych A, przeznaczonych do badania grup krwi układu ABO

•    surowica grupy AB do wykrywania poliaglutynacji

•    zestaw krwinek wzorcowych do badania układu ABO - krwinki grupy A,, A₂, B i 0

•    zestaw krwinek wzorcowych do wykrywania alloprzeciwciał odpornościowych - krwinki z oznaczonymi układami antygenowymi

Przykład zestawu produkcji RCKiK Katowice:

(1)    0 Rh+DC^wCee kk    Fy(a+b-) Jk(a+b-) MN ss    P₁    Le(a+b-)

(2)    0 Rh+ DccEE kk    Fy(a-b+) Jk(a-b+) NN SS    P₁    Le(a-b+)

(3)    0 Rh- dccee Kk    Fy(a+b+) Jk(a+b+) MM Ss    P₂    Le(a-b-)

•    zestaw krwinek wzorcowych 0 Rh+ i 0 Rh- opłaszczonych przeciwciałami anty-D do kontroli BTA

•    krwinki wzorcowe 0 Rh+ opłaszczone przeciwciałami anty-D do kontroli ujemnych wyników testów antyglobulinowych

4. System kontroli jakości w pracowniach serologii transfuzjologicznej

Wszystkie czynności wykonywane w pracowniach serologii transfuzjologicznej lecznictwa zamkniętego i otwartego wpisane są w Standardowe Procedury Operacyjne (SOP) i podlegają kontroli [30,19]:

•    zewnętrznej - przeprowadzanej przez RCKiK raz lub dwa razy w roku

•    wewnętrznej - przeprowadzanej we własnym zakresie w systemie:

•    kontroli codziennej

•    kontroli miesięcznej

•    kontroli rocznej

Procedura to specyficzne postępowanie w celu przeprowadzenia określonej czynności. Każda SOP powinna zawierać wykaz osób uprawnionych do wykonywania poszczególnych procedur, a personel własnoręcznym podpisem powinien potwierdzić ich znajomość.

4.1. Kontrola codzienna

Kontrola codzienna obejmuje:

•    ocenę makroskopową odczynników diagnostycznych i krwinek wzorcowych.

Odczynniki diagnostyczne nie powinny zawierać zanieczyszczeń i śladów zmętnienia. Krwinki wzorcowe powinny mieć prawidłowe zabarwienie oraz być pozbawione skrzepów i śladów hemolizy. Przy ocenie wizualnej należy zwrócić szczególną uwagę na datę ważności.

20

^ serologia grup krwi w praktyce

•    kontrolę zestawu wzorcowego do oznaczania antygenów układu ABO i antygenu D z układu Rh (rozdz. III pkt. 2.1.)

•    kontrolę poprawności techniki badań przy użyciu Standardu anty-D (rozdz. III pkt. 3.1.)

•    weryfikację ujemnych wyników testów antyglobulinowych (rozdz.lll pkt. 3)

•    kontrolę poprawności działania wirówek z programem automatycznego płukania krwinek (rozdz. III pkt. 2.2.)

•    kontrolę temperatur

Kontrolę temperatur należy wykonać trzy razy w ciągu doby (co 8 godzin) we wszystkich lodówkach, cieplarkach i zamrażarkach. Do tego celu należy używać walidowanych termometrów - po dwa termometry rozmieszczone w różnych punktach urządzenia. Odczyt temperatury powinien być udokumentowany na karcie pomiaru temperatury urządzenia zawierającej zakres zalecanej temperatury.

•    kontrolę dokumentacji

Kontrola dokumentacji obejmuje kontrolę zgodności pomiędzy skierowaniem, opisem próbki a dokumentacją w książce badań i komputerze.

Szczególną uwagę należy zwrócić na autoryzację wydawanych wyników przez drugą osobę - diagnostę laboratoryjnego.

4.2.    Kontrola miesięczna

System kontroli miesięcznych ustala kierownik laboratorium.

Kontrole te powinny sprawdzać:

•    wiarygodność badań

np. wprowadzenie próbek kontrolnych z nieznanym materiałem

•    powtarzalność wyników

np. wprowadzenie do badań po raz drugi tej samej próbki

•    dokumentację badań

Wszystkie przeprowadzone kontrole powinny być udokumentowane.

4.3.    Kontrola roczna

Kontrola roczna obejmuje:

•    kontrolę aktualności procedur

•    kontrolę wirówek przeprowadzaną przez serwis

•    walidację systemu komputerowego i czytników

•    walidację termometrów (przy użyciu miernika temperatury lub termometru wzorcowego)

•    walidację pipet automatycznych przeprowadzaną przez serwis

serologia grup krwi w praktyce ■    21