89744 skanuj0011 (337)

i

PYCHOLOGICZNA SYLWETKA MENEDŻERA

1. WPROWADZENIE

Psychologia kierownictwa stanowi dział psychologii organizacji, Dział ten obejmuje: a\ wiedzę teoretyczną na temat przebiegu i uwarunkowań psychologicznych aktywności kierowniczej (jest to teoretyczna psychologia kierownictwa):

b\ wiedzę stosowaną, obejmującą zalecenia praktyczne dla kierowników, oparte zarówno na teoretycznej psychologii kierownictwa, jak i na dorobku innych działów psychologii. Działy te to przede wszystkim psychologia społeczna i psychologia organizacji oraz takie gałęzie psychologii ogólnej, jak psychologia osobowości, psychologia uczenia się, i psychologią rozwiązywania problemów.

Na model kwalifikacji menedżera składają się osobowość, wiedza i umiejętności.

1.    Pojęcie kierowania

Czynności i role kierownicze są elementem charakterystycznej dla gatunku ludzkiego świadomej działalności zespołowej, w której wysiłki poszczególnych osób wspólprzyczyniają się do realizacji określonego celu. Działalność zespołowa wymaga ukierunkowania, organizowania, harmonizowania, pobudzania, a mówiąc najogólniej - kierowania. Przez kierowanie rozumiemy pobudzanie i koordynację działalności zespołowej, zmierzającej do realizacji stojących przed zespołem celów. Pojęcie koordynacji rozumiane jest tu szeroko jako spełnianie funkcji obejmowanych w teorii organizacji mianem planowania, organizowania I kontrolowania. Tak rozumianą aktywność kierowniczą teoretycznie rzecz biorąc może przejawiać każdy członek grupy. Zwykle jednak aktywność ta rozkłada się w grupie nierównomiernie.

Członek grupy, który skupia w swym ręku aktywność kierowniczą i przejmuje spontanicznie (jak w grupach nieformalnych) lub oficjalnie odpowiedzialność za zespołową realizację określonych celów, jest kierownikiem. Język potoczny ma wiele nazw dla określenia roli kierownika, w zależności od tego, z jaką mamy do czynienia instytucją i pozycją danej osoby w hierarchicznej strukturze organizacyjnej. W rozumieniu rozpatrywanego tu działu psychologii organizacji, kierownikiem jest zarówno zastępowy w drużynie harcerskiej i nauczyciel w klasie, jak i brygadzista, mistrz fabryczny, szef produkcji, dyrektor, minister, przywódca polityczny, dowódca wojskowy itp.

2.    Problem naczelny psychologii kierownictwa '

Działalność kierownicza należy do specjalizacji wykonywanych najczęściej. Według niektórych szacunków co dziesiąty człowiek zatrudniony zawodowo pełni funkcje kierownicze. Jest to zarazem działalność szczególnie istotna, albowiem wpływa ona nie tylko na efektywność pracy zespołowej, lecz także na samopoczucie, postawy i rozwój pracowników. Dlatego szczególnie istotną sprawą jest pytanie, od czego zależy efektywne, odpowiadające rzeczywistym potrzebom społecznym pełnienie ról kierowniczych? 'To najważniejsze pytanie psychologii kierownictwa jest zarazem pytaniem o jeden z podstawowych warunków efektywności wszelkiej pracy kolektywnej.