94283101 djvu

FIZYOLOGIA UKŁADU KERWOWKGO 311

cyjnymi. te zaś, które są ubogie w ośrodki projekcyjne, lecz są połączone z innemi miejscami kory mózgowej przez liczne włókna assocyacyjne nazywamy ośrodkami kojarzennymi (patrz str. 331).

Ośrodki psychomotoryczne. Wyniki metody drażnienia.

Najdokładniejszych danych, tyczących się lokalizacyi ruchowej kor}' mózgowej dostarczyła nam metoda drażnienia. Już doświadczenia Fritscha i Hitziga wykazały, że drażnienie tylnych okolic kory mózgowej nie daje żadnych ruchów. Jeżeli natomiast drażnimy przednią część kory mózgowej, to zjawiają się ruchy po przeciwnej stronie ciała. A jeżeli zastosowana pod nieta nie jest zbyt silna, to ruchy występują w ściśle ograniczonych grupach mięśni. Spostrzeżenia te wymagały przedewszy-stkiem rozstrzygnięcia pytania, czy kora mózgowa jest rzeczywiście pobudliwą t. zn., czy zastosowana celem jej drażnienia podnieta w istocie drażni same ośrodki, czy też nie działa przez to, że wnika głębiej i pobudza pod korą znajdujące się włókna nerwowe w białej substancyi mózgu (centrum se)niovale). Liczne doświadczenia, wykonane w celu rozstrzygnięcia tego pytania dowiodły niezbicie, że kora mózgowa jest pobudliwą, że zatem wnioski wysnute z wyników drażnienia kory mózgowej o lokalizacyi jej czynności są słuszne.

Jeżeli oznaczymy siłę prądu użytego do drażnienia kory mózgowej celem wywołania minimalnego ruchu odpowiedniej kończyny, a następnie nożem usuniemy samą korę mózgową w tern miejscu i spróbujemy drażnić obnażoną sub-stancyę białą, to do w^rvw ołania takiego samego ruchu będziemy musieli użyć* . silniejszego prądu. Już to samo przemawia za tern, że kora mózgowa sama sta nowi punkt zaczepienia podniety. Drugi dowód mamy w trwaniu czasu utaj o nego podrażnienia. Jeżeli mianowicie oznaczymy czas, który upływa od chwili zadrażnienia aż do chwili zjawienia się ruchu, to przekonamy się, że przy drażnieniu kory mózgowej czas ten wynosi średnio 0 065 sek., przy drażnieniu zaś białej substancyi 0'045 sek. Różnica wiec wynosząca 0 02 sek. pochodzi niewątpliwie z opóźnienia, spowodowanego rozwijaniem się stanu czynnego w' ośrodkach nerw^rowych.

Badania Fritscha i Hitziga, dokonane na psach (i niższych małpachj zostały znacznie rozszerzone przez doświadczenia wykonane zarówno na niższych ssakach, jak z drugiej strony na małpach wyższych (Sherrington, Grunbaum) a obecnie jesteśmy w posiadaniu bardzo obfitego materyału doświadczalnego na ludziach. Sławnj chirurg angitlski Forsley był pierwszy, który po otwarci u czaszki w celach leczniczycli przez drażnienie różnych punktów okolicr psvcho-motorycznej przekonał się o istnieniu wybitnej ana-