94280101 djvu

481

FIZYOLOGIA NARZĄDU WZROKU

W ostatnich czasach zbudowano olbrzymi oftalmoskop wedle pomysłu Gullstranda, składający się z tubusa pionowego, który służy do oświetlenia dna oka i z tubusa poziomego, który służy do obserwacyi szczegółów dna. Przyrząd ten bardzo złożony i bardzo kosztowny posiada tę zaletę, że daje obraz dna ocznego znacznie powiększony i wolny od refleksów, jakie utrudniają badanie za pomocą zwyczajnego wziernika.

Skiaskopia. Wziernikiem ocznym posługujemy się jeszcze w celu oznaczania refrakcyi metodą skiaskopii. Metoda ta podana przez Cuigneta (1873) jest jedną z najlepszych, jakie posiadamy. W pokoju zaciemnionym rzucamy, z odległości nieco większej niż jeden metr, na twarz osoby badanej odblask światła lampy zapomocą wziernika o plaskiem zwierciedle (t. zw. skiaskopu). Poruszając przed własnem okiem lusterkiem skiaskopu przesuwamy kółko jasne po oku badanem z boku na bok, z góry na dół lub skośnie. Spoglądając przez otwór wziernika widzimy, jak źrenica oka tego w chwili, gdy znajdzie się w obrębie jasnego kółka, staje się z czarnej żywo czerwoną, a następnie, gdy odblask posuwając się za ruchem lusterka zejdzie z jej pola, gaśnie i staje się znowu czarną. Musimy zauważyć, czy czarny, półksiężycowaty cień, który gasi niejako źrenicę świecącą czerwonem światłem, porusza się w tym samym kierunku, w jakim posuwa się odblask lusterka po twarzy, czy też w kierunku przeciwnym. Na tern zjawisku zgodnego lub przeciwnego ruchu cienia w obrębie źrenicy opiera się zasada skiaskopii. Ilekroć punkt dali wzrokowej (p. re-motum) oka badanego leży poza przestrzenią dzielącą to oko od zwierciadła skiaskopu, ruch cienia jest zgodny. Wypadek taki zachodzi, jeśli istnieje słaba myopia, nieprzekraczająca 1 D, albo emmetropia, kiedy p. remotum znajduje się w nieskończoności, albo wreszcie hypermetropia, kiedy to p. remotum znajduje się poza okiem badanem. Jeśli natomiast punkt dali wzrokowej znajduje się gdziekolwiek na linii łączącej oko badane z otworem skiaskopu, wtedy ruch cienia jest przeciwny. Wytłómaczyć sobie to możemy biorąc pod uwagę, że p. remotum, jako punkt sprzężony z siatkówką badanego oka, odwraca wszelkie zjawiska na dnie tego oka spostrzegane. Widząc zatem ruch cienia przeciwny wnioskujemy, że mamy przed sobą oko krótkowzroczne, którego Mp przekracza 1,0 D. Gdybyśmy się umieścili z naszym skiaskopem w samym punkcie dali wzrokowej badanego oka, wtedy właściwego ruchu cienia nie zauważymy wcale- Przy poruszaniu lusterkiem źrenica nagle z czarnej robi się cała czerwoną, lub z czerwonej czarną (p. neutrale). Ponieważ ustawiając odpowiednie szkła przed okiem badanem, możemy dowoli umieszczać punkt sprzężony ze siatkówką w różnych odległościach od oka, a następnie, kierując się wyżej opi-sanemi zjawiskami położenie tego punktu dokładnie oznaczyć, przeto posiadamy tern samem możność, odliczywszy siłę użytego szkła, wymierzyć zapomocą skiaskopii z wielką ścisłością refrakcyę statyczną, jaka panuje w tym południku, wzdłuż którego przesuwamy odblask lusterka. Zbadawszy w analogiczny sposób zachowanie się cienia w innych południkach, możemy również oznaczyć rodzaj i stopień zachodzącej niezborności. Skiaskopia ma tę wyższość nad innerni przed-miotowemi metodami oznaczania refrakcyi, że uwalnia badającego od konie-Fizyologia człowieka.    31