94283801 djvu

618 FR. NOWOTNY

mus ku stronie prawej. Po zatrzymaniu stołka, ruch endolimfy po stronie prawej, idąc od bańki ku końcowi węższemu, jest mniej skuteczny, za to ruch endolimfy po stronie lewej odbywa się teraz od końca węższego w kierunku kupuli, wywołując nystagmus ku stronie lewej. Bodziec więc słaby ucha prawego sumuje się z bodźcem silnym ucha lewego, wywołując wzajemnie nystagmus ku stronie lewej. Jeżeli obracanie się trwa dłuższy przeciąg czasu, to ku-pula powraca powoli do swego normalnego położenia a to skutkiem elastyczności włosków komórek zmysłowych. Przez cały przeciąg czasu, gdy kupula jest przesunięta ze swego normalnego położenia, rwanie włosków wywołuje z jednej strony nystagmus, z drugiej uczucie kręcenia. Gdy kupula wraca do swego normalnego położenia, to ustępuje i podczas obrotu nystagmus, a równo z nim uczucie ruchu obrotowego. Nystagmus poobrotowy trwa znowu tak długc, dopóki kupula nie wróci do położenia normalnego.

Dotąd zwracaliśmy uwagę na nystagmus, wywołany ruchem endolimfy w przewodach półkolistych poziomych, przy głowie prosto trzymanej. Musimy zwróci i uwagę na ruch endolimfy przy temże położeniu głowy w przewodach półkolistych pionowych.

Możemy to sobie łatwo uzmysłowić na modelu szklanym, powyżej opisanym. I tak jeżeli rurka szklana leży poziomo, to podczas ruchu obrotowego ruch płynu w rurce jest najsilniejszy. Staje się on już powolniejszy, jeżeli rurka leży na stołku obrotowym nie poziomo lecz pod kątem 45°, jeżeli zaś model postawimy pionowo, wtedy ruch płynu równa się prawie zeru. Jeżeli doświadczenie to odniesiemy na przewody półkoliste u człowieka, to i tu przekonamy się, że położenie poziome kanału daje najlepsze warunki do wywołania ruchu endolimfy, czyli że przy głowie prosto trzymanej są jak najlepsze warunki dla ruchu endolimfy w kanale poziomym, ruch zaś endolimfy w kanałach pionowych przy tem ułożeniu głowy będzie się równał prawie zeru, czyli że nystagmus w powyższej pozycyi zawdzięczamy tylko krążeniu endolimfy w kanałach poziomych. Przez odpowiednie przechylenie głowy możemy wywołać, iż kanały półkoliste pionowe przejdą w położenie poziome. I tak przy pochyleniu głowy o 90° ku przodowi, przychodzi w położenie pionowe t. j. dla ruchu limfy najniekorzystniejsze kanał poziomy, w położenie zaś najkorz3^Tstniejsze t. j. poziome, przychodzi przewód półkolisty pionowy przedni, w nim też, przy tym sposobie trzymania głowy ruch endolimf}" będzie najsilniejszy. Przy