94285401 djvu

634 ADOLF BEC h

należy w ocenianiu wyników badania być ostrożnym. Po przecięciu nerwów węchowych nie można zatem posługiwać się w celu kontrolowania, czy powonienie jest zachowane, takiemi ciałami, które mogłyby drażnić nerwy dotykowe jamy nosa, lecz tylko ciałami czysto woniejącemi.

Zmysł smaku.

Budowa i unerwienie aparatu smakowego. Zmysł smaku poucza nas o składzie substancji, szczególnie składników pożywienia, wprowadzonych do jamy ust; współdziała z nim przytem zmysł powonienia. Zakończenia nerwowe, które służą do odbierania wrażeń smakowych, zajmują dość znaczną powierzchnię. Największa część tych zakończeń znajduje się w błonie śluzowej jamy ust, jednakże rozszerzają się one także i po za nią. Wrażliwość na podniety smakowe posiadają: koniec języka, jego brzegi i tylna część powierzchni górnej, nie posiada zaś zakończeń smakowych: przednia par-tya grzbietu języka i dolna jego powierzchnia, tj. okolica więza-dełka. Wrażliwein jest dalej podniebienie miękkie z wyjątkiem języczka. niewrażliwem podniebienie twarde, błona śluzowa policzków, warg i dziąseł. Poza jamą ust znajdujemy zakończenia smakowe i wrażliwość smakową na grzbietu ej (górnej) powierzchni podniebienia miękkiego i w gardle na indywidualnie różnej rozciągłości. Uderzającem jest istnienie tej wrażliwości także na nagłośni (epi-glottis) i krtani. Jako narząd obwodowy smakowy służą kubki smakowe, które znajdują się w wielkiej liczbie szczególnie w brodawkach języka okolonych (papillae circmmaUatae), listkowych (foliałar) i grzybkowatych (ftnujiformes). a w mniejszej ilości w innych miejscach wyżej wymienionych. Kubki smakowe składają się z grup}⁷ wrzecionowatych komórek, między któremi znajdują się cieniutkie, ostateczne zakończenia nerwów smakowych. Komórki te są dwojakiego rodzaju: podstawowe i smakowe. Komórki smakowe są ku zewnętrznemu końcowi kubka ostro zakończone i opatrzone krótkim pręcikiem. Cały kubek smakowy kształtu baryłki jest tak otoczony i nakryty nabłonkiem błony śluzowej, że tylko jego koniuszek staje się dostępny przez drobny otworek smakowy (portos {fustatorias). Włókna nerwowe bezrdzenne wchodzą do kubka od podstawy i zdążają aż do otworka kubka.

Nerwami smakowymi są: Nerw języko-gardłowy (ner-